responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1683

 

بلخی ، ابوعلی عبدالله بن محمدبن علی ، محدث و مؤلف . تاریخ تولدش معلوم نیست ، اما باید میان سالهای 220 و 225 باشد، زیرا یکی از استادان او، قُتَیبة بن سعید ابورجای ثقفی بلخی ، در 240 در بَغلان ، نزدیک بلخ درگذشته ، و همچنین علی بن حُجْر ابوالحسن مروزی (متوفی 244) و محمدبن یحیی ابوعبدالله ذُهلْی نیسابوری (متوفی 258) را از استادان او ذکر کرده اند. از شرح حال او اطلاعات اندکی وجود دارد؛ چندی در نیشابور اقامت داشته و احتمالاً شاگردش ، احمدبن محمد ابوحامد شرقی نیسابوری (متوفی 325)، در همین شهر نزد او درس خوانده است . ابوعلی در سالهای بعد در بغداد ساکن شد و در آنجا برجسته ترین شاگردانش ، محمدبن مخلّد ابوعبدالله دوری (متوفی 331)، عبدالباقی بن قانع ابوالحسین اموی (متوفی 351)، محمدبن عبدالله ابوبکر شافعی (متوفی 354) و محمدبن عمر ابوبکر جِعابی (متوفی 355)، نزد او درس خواندند. سرانجام ، به زادگاه خود، بلخ ، برگشت و در اواخر 295، در آن شهر، به دست قَرمطیان کشته شد ( خطیب بغدادی (ج 10، ص 93ـ94) او را از ائمة حدیث شمرده و بر ثقه بودن و اتقان او در نقل حدیث و کثرت نقل بصراحت گواهی داده است . حاکم نیشابوری (رجوع کنید به ذهبی ، 1403، ج 13، ص 529) او را بزرگ خوانده و ابن عماد (ج 2، ص 219) نیز او را از ارکان حدیث معرفی کرده است ) . دو اثر به نامهای کتاب التاریخ دربارة تاریخ و کتاب العلل دربارة نارساییها و مشکلات احادیث منقول به او منسوب است که هیچیک از آنها در دست نیست .


منابع :
(1) ابن جوزی ، المنتظم فی تاریخ الملوک والامم ، حیدرآباد دکن 1357ـ 1359/ 1938ـ1940، ج 6، ص 79؛
(2) ( ابن عماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب ، بیروت 1399/ 1979 ) ؛
(3) احمدبن علی خطیب بغدادی ، تاریخ بغداد ، مدینه ( بی تا. ) ؛
(4) محمدبن احمد ذهبی ، تذکرة الحفاظ ، حیدرآباد دکن 1375ـ1377/ 1955ـ 1958، ج 2، ص 690؛


(5) ( همو، سیر اعلام النّبلاء ، ج 13، چاپ شعیب ارنؤوط و علی ابوزید، بیروت 1403/ 1983 ) ؛
(6) همو، العبر فی خبر من غبر ، ج 2، کویت 1961، ص 102؛
(7) خیرالدین زرکلی ، الاعلام ، قاهره 1373ـ 1378/ 1954ـ1959، ج 4، ص 261؛
(8) عمررضا کحاله ، معجم المؤلفین ، دمشق 1957ـ1961، ج 6، ص 132؛
(9) عبدالله بن اسعد یافعی ، مراة الجنان ، ج 2، حیدرآباد دکن 1338/ 1919ـ1920، ص 223.

/ ه . شوتسینگر ( ایرانیکا ) /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1683
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست