responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1593

 

بَکری ، ابن ابی السُرور ، نام دو مورخ عرب از خاندانی نامی از مشایخ مصری طریقة بَکریّه (از فروع طریقة شاذلیه).

1) محمدبن ابی السروربن محمدبن علی صِدّیقی مصری (متوفی 1028). آثار او عبارت است از: عُیون الاَخبار و نُزهَة الاَبصار ، در تاریخِ عالم در دو بخش ، که تلخیص آن تحفة الظرفاء یا تذکرة الظرفاء نام دارد؛ فیض المَنّان ، دُررالاثمان فی اصل مَنبع آل عثمان و المِنَح الرَّحمانیـّة با ضمیمه ای دربارة مصر به نام اللطائف الرَّبانیـّة ، در تاریخ ترکان عثمانی ؛ الفتوحات العثمانیـّة ، در بارة فتح مصر به دست عثمانیها؛ تفریج الکُربَه فی دفع (یا رفع ) الطَلْبه ، دربارة کوشش محمد پاشا، والی مصر، در 1017 برای لغو مالیاتی به نام «حق الطریق ».

2) محمدبن محمدبن ابی السرور، شمس الدین ابوعبدالله ، فرزند بکری یادشده (ح 1005ـ ح1060). آثار او عبارت است از: سَمیرالاَصحاب ، در تاریخ جهان ؛ الروضة المأنوسة و الروضة (یا النزهة ) الزَهیَّة فی وُلاة مصرالقاهرة المُعِزِّیَّة ، هر دودربارة تاریخ عمومی مصر؛ الکواکب السّائرة ، در تاریخ مصرکه با تفصیل بیشتری دورة عثمانی را تا 1045/ 1634 دربرمی گیرد. این اثر را که هنوز به چاپ نرسیده ، سیلوستر دوساسی به فرانسوی ترجمه کرده است که در > یادداشتهاو خلاصه هایی از نسخ خطی کتابخانة سلطنتی < (1788، ج 1، ص 165ـ 280) منتشر شده است (براساس همین ترجمه ، هانیش آن را به آلمانی بر گردانید و در1791 در هیلدبورگس هاوزن منتشر کرد). مارسل در تألیفش به نام > تاریخ مصر < از این کتاب و نیز اثر مصطفی بن ابراهیم که حوادث را تا 1168/ 1754 دنبال کرده ، بهرة فراوان برده است ( رجوع کنید به مارسل ، ص XXV ).

اثر دیگر بکری التحفة البَهیّة ، دربارة فتح مصر به دست عثمانیهاست ؛ قَطف الاَزهار که تلخیصی است از خِطَط مَقریزی (این کتاب را گاه به عمویش ، شمس الدین ابوالحسن محمدبن زین العابدین بن محمدبن علی (متوفی 1087)، نسبت داده اند رجوع کنید به محبّی ، ج 3، ص 465)؛ الدُّر الجُمانی که زندگینامة شیخ صوفی العَجَمی الکورانی ( مقصود جمال الدین ابوالمحاسن یوسف بن عبدالله بن عمر کردی گورانی عجمی (متوفی 768) ) است ؛ و دُرَرالاعالی در تصوف .


منابع :
(1) اسماعیل بغدادی ، هدیة العارفین ، استانبول 1955، ج 2، ستون 216؛
(2) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه ، کشف الظنون ، چاپ فلوگل ، لایپزیگ 1835ـ1858، ش 2619،4981، 8458 ، 9325، 13152؛
(3) محمد امین بن فضل الله محبی ، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر ، ج 1، ص 117؛


F. Babinger, Die Geschichtsschreiber der Osmanen und ihre Werke, Leiden 1927, 147, 188;
Carl Brockelmann, Geschichte der arabischen Litterature, Leiden 1943-1949, II, 383-384, 388, Supplementband, 1937-1942, II, 408-

409, 412;
J. J. Marcel, Histoire d’Egypte, Paris 1848;
Wدstenfeld, Geschichtsschreiber, no. 552, 565.

/ ج . شا ( د. اسلام ) /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1593
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست