responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1150

 

بَرّی ، شاه لطیف ، نام اصلی وی عبداللطیف است و با القاب شاه لطیف ، برّی پادشاه و برّی سلطان و امام برّی نیز خوانده می شود. او فرزند سید محمود بود، و نسبش را با 25 واسطه به امام کاظم علیه السلام می رسانند (عالم فقری ، ص 190؛ د. اردو ، ذیل «برّی »). در 1026 در روزگار جهانگیر پادشاه در روستای چَوری کَرسال در ناحیة جهلم زاده شد و چون پدرش سرزمین اجدادی خود را ترک گفت و در باغان ، روستایی از توابع اسلام آباد، اقامت گزید، شاه لطیف را به گله بانی واداشتند. اما وی رو به عالم سلوک آورد و دوازده سال به ریاضت پرداخت و با عارفی که سلسلة طریقتی وی به عبدالقادر گیلانی می پیوست و به قولی شیخ جمال الله حیات المیر نام داشت بیعت کرد. در باغان اقامت گزید و آنجا را نورپور نام نهاد و به دلیل سیاحت طولانی در بیابانها و دشتها به برّی ملقب گشت . این وجه تسمیه در دو بیت شعر فارسی آمده است : به ویرانه شب و روز در بندگی / به سر کرد در بندگی زندگی // چو گردید بر کوه و هامون و دشت / به عالم وز آن برّی مشهور گشت (همانجاها؛ سرور، ج 1، ص 131). امام برّی بر طریقت قادریّه بود، ولی چون از سلسلة سهروردیه ، از شیخ نصیرالدین قریشی نیز فوائد عظیم یافت ، او را از مشایخ سهروردیه شمرده اند (سرور، همانجا). وی چهار تن را به بیعت خود درآورد که همه مانند خود او، از این جهان بی فرزند درگذشتند ( د. اردو ، همانجا). اما اینکه برخی شیخ بهلول دریایی (متوفی 983) را مرید و خلیفة وی شمرده اند (سرور، همانجا) با تاریخ نمی خواند و شاید میان او با شاه برّی نام دیگر که در 964 در گذشته تخلیط شده باشد (منزوی ، ج 11، ص 1076). امام برّی در 1117 در گذشت و در نورپورشاهان به خاک سپرده شد و بر آرامگاهش بنایی ساختند که زیارتگاه عام و خاص گردید و اکنون نیز بزرگترین بازار مکارة ناحیة راولپندی در آنجا بر پا می شود. در سالگرد درگذشت وی نیز مراسمی در محل برگزار می شود که عُرس نام دارد ( د.اردو ، همانجا). در شرح احوال و کرامات شاه لطیف ، آثار متعددی نگاشته اند، از جمله احوال و کرامات شاه عبداللطیف به فارسی از سید غلامحسین شاه بخارائی که نسخة خطی آن موجود است و سیدمحمد قاسم شاه راجوروی ، خطیب مسجد نورپورشاهان ، آن را به اردو ترجمه کرده است (منزوی ، ج 11، ص 1076، 1103ـ1104؛ کتابخانة گنج بخش ، ج 4، ص 2072)؛ شاه لطیف برّی و تاریخ نورپورشاهان از منظورالحق صدیقی ؛ نسبنامة شریف ، نگارش و کتابت در 1881 میلادی ؛ شجرة نسب مالکان اراضی و دستورالعمل دربار شاه لطیف برّی ( د. اردو ، همانجا).


منابع :
(1) اردو دائرة معارف اسلامیّه ، لاهور 1384ـ1410/1964 ـ 1989، ذیل «برّی » (از منظور الحق صدیقی )؛
(2) غلام سرور لاهوری ، خزینة الاصفیا ، کانپور 1332/1914؛
(3) عالم فقری ، تذکرة اولیای پاکستان ، لاهور 1407/1987؛
(4) کتابخانة گنج بخش ، فهرست نسخه های خطی کتابخانة گنج بخش ، تالیف احمد منزوی ، اسلام آباد 1357ـ1361 ش ؛
(5) احمد منزوی ، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان ، اسلام آباد 1362ـ1370 ش .

/ اکبر ثبوت /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1150
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست