responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1002

 

بَرقوقی ، عبدالرحمان بن عبدالرحمان بن سیّداحمد،ادیب ، مورّخ و روزنامه نگار مصری سدة سیزدهم . در 1293 در

مرکز شهر دَسُوق ، از نواحی غربی مصر، به دنیا آمد و در ازهرنزد شیخ مَرْصَفی تعلیم یافت (کحاله ، ج 5، ص 143) واز درسهای شیخ محمد عبده * نیز بهره گرفت (زرکلی ، ج 3، ص 309(در 1327 ماهنامة البیان را منتشر ساخت و ثروت خویش را مصروف انتشار آن کرد. ادیبان بزرگ مصر همچون عَقّاد، مازنی ، شکری ، سِباعی و دیگران نظریات خود را در آن مجلّه مطرح می کردند. وی فردی خوش صحبت و خوش مشرب بود و عنایتی تمام به حُسن عبارت و رسایی اسلوب نگارش داشت (زرکلی ، همانجا). برقوقی در جمادی الا´خرة 1363/1322 ش درگذشت (کحاله ، همانجا).

شرح دیوان المتنبّی مشهورترین اثر اوست . برقوقی که از بیانات و آثار شارحان پیشین متنبی سود جسته است (برقوقی ، ج 1، ص 81ـ126)، علاوه بر شرح کامل ابیات متنبّی و معانی واژگان آن ، زمینه ها و اسباب سرودن اشعار را نیز ذکر کرده و به تأثیرپذیری متنبّی از شاعران پیش از خود و نیز تأثیرپذیری دیگر شاعران از متنبّی ، با ذکر شواهد، پرداخته است که در مجموع ، شرح وی را جامعیّت بخشیده است . این شرح بارها به چاپ رسیده است ؛ شرح دیوان حسان بن ثابت اثر دیگر برقوقی است . او در مقدمة این شرح ، بمناسبت ، از ویژگیهای شعر جاهلی و شعرای مُخَضْرم (ص 7ـ14)، شاعرانی که در نعت رسول اکرم شعر سروده اند (ص 39ـ44)؛ و نیز شعر از دیدگاه پیامبراسلام صلّی اللّه علیه وآله وسلّم بحث کرده است (ص 45ـ50). در این شرح نیز مانند شرح دیوان متنبّی به زمینه های تاریخی اشعار توجه شده است . آثار دیگر برقوقی عبارت اند از: حضارة العرب فی الاندلس ؛ دولة النساء ، مجموعه ای فرهنگی ، اجتماعی و لغوی دربارة زن ؛ دیوان الادب مشتمل بر بدیعترین نوشته ها از ادیبان غرب و عرب ؛ الفردوس یا سیاحة فی الا´خره (کحاله ، همانجا)؛ الذخائر و العبقریات ، مجموعه ای برگرفته از آثار خوب ادیبان عرب در دو جزء؛ شرح تلخیص المفتاح (متن از خطیب قزوینی )؛ الذاکرة والنسیان (زرکلی ، همانجا).


منابع :
(1) عبدالرحمان برقوقی ، شرح دیوان المتنبّی ، بیروت 1407/1986؛
(2) همو، شرح دیوان حسّان بن ثابت الانصاری ، بیروت 1410/ 1990؛
(3) خیرالدین زرکلی ، الاعلام ، بیروت 1986؛
(4) عمررضا کحاله ، معجم المؤلفین ، دمشق 1957ـ1961، چاپ افست بیروت ( بی تا. ) .

/ باقر قربانی زرّین /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1002
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست