حجّيت قول لغوى: بدون شك، ظهور كلام حجّت است (←ظهور). در موارد مشكوك بودن ظهور كلامى، براى احراز ظهور آن، بر حسب منشأ شك، راههايى بيان شده است.

چنانچه منشأ شك، معلوم نبودن معناى مفردات كلام (الفاظ) باشد، از راههاى برطرف كردن شك، رجوع به قول لغوى است.

اگر از قول لغوى علمِ به معناى لفظ حاصل شود، اختلافى در پذيرش آن نيست؛ ليكن چنانچه قول لغوى ظن آور باشد، آيا ظن حاصل از آن حجّت است يا نه، و به بيان ديگر، آيا قول لغوى از امارات معتبر است كه ظن حاصل از آن حجّت باشد يا نه‌؟ مسئله محل اختلاف است. [1]

بنابر قول دوم، از ظن حاصل از قول لغوى، ظهور به دست نمى‌آيد و بنابر قول اول، آيا حجّيت قول لغوى از باب شهادت است يا از باب اهل خبره بودن‌؟ مسئله اختلافى است. بنابر قول نخست، عدالت و تعدد (دو نفر بودن) در پذيرش قول لغوى شرط است؛ اما بنابر قول دوم، هيچ كدام شرط نيست. البته بنابر قولى، ثقه و مورد اطمينان بودن در او شرط است. [2]

قول مشهور

← شهرت

قول معروف

قول معروف: سخن پسنديده.

اين عنوان در آياتى چند از قرآن كريم آمده و مقصود از آن در جاهاى مختلف، متفاوت است. فقها در كتابهاى فقه القرآن و نيز برخى ابواب، همچون حجر و نكاح از آن سخن گفته‌اند، كه به نمونه‌هايى از آن اشاره مى‌شود.

نكاح: خواستگارى از زنى كه در دوران عدّۀ طلاق باين و يا عدّۀ وفات به سر مى‌برد، حرام است، مگر آنكه به گونۀ سربسته و اشاره باشد. قرآن كريم از قول و قرار پنهانى با اين گونه زنان نهى مى‌كند؛ ليكن گفتن قول معروف را جايز مى‌شمارد. [3]

[1]. مصباح الاصول 131/2؛ بحوث فى علم الاصول 295/4

[2]. ارشاد العقول 153/3-157.