در جعاله( جعاله)
در صورت دين بودن عوض [= جُعل] اوصاف آن بايد معلوم باشد. همچنين اگر عين باشد و
مشاهده نشده باشد[6]
چنانچه كسى
مالى را بيابد و ديگرى بدون بيّنه( بيّنه) مدعى مالكيت آن باشد، دادن آن مال به او
واجب نيست، حتى اگر اوصاف آن را بازگو كند؛ ليكن بنابر قول مشهور، اگر با بيان
اوصاف، ظن به مالكيت او حاصل شود، تحويل مال به او جايز است[7]
قرض دادن آنچه
كه تعيين آن با ذكر اوصاف امكانپذير مىباشد، صحيح است[8]
آيا در صحّت
حواله، تساوى محالٌ به با محالٌ عليه در جنس، نوع و وصف، شرط است يا نه؟ اختلاف
مىباشد (حواله).
خوب نشان دادن
كالاى مورد معامله بدون آنكه واقعيت داشته باشد، از مصاديق غش به شمار مىرود(غش).
شرط صحّت تهاتر
اتحاد دو دين در جنس و وصف است ( تهاتر).
كالاى مثلى
عبارت است از آنچه كه در صفت و قيمت برابراند( مثلى)؛ برخلاف قيمى كه در صفت و
قيمت نابرابراند( قيمى).
مسابقه: از
شرايط صحّت مسابقه با حيوان، تساوى آنها در جنس است. برخى، برابرى در وصف را نيز
شرط دانستهاند[9]
اخلاق: در
بسيارى از روايات به تحصيل اخلاق و صفات شايسته، همچون تواضع، حلم، سخاوت، حسن
خلق(
اخلاق) و دورى گزيدن از اخلاق و صفات ناشايست، همانند كبر،
بخل، حسد و حرص سفارش شده است ( رذيلت).
ب. بعد اصولى
مفهوم وصف:
مفهوم وصف عبارت است از انتفاى حكم از موصوف در صورت انتفاى وصف[10] به عنوان
نمونه، در مثل «فى الغنم السائمة زكاة؛ در گوسفندى كه از مراتع طبيعى مىچرد، زكات
واجب است» مفهوم آن اين است كه در گوسفند غير سائمه (گوسنفدى كه به او علف داده
مىشود) زكات نيست. در ثبوت مفهوم وصف اختلاف است. مشهور