بنابر احتمال دوم، آيا ميزان، وجود اشياى برگزيده و بهترين‌ها به خودى خود است يا بايد در مقايسه با غنايم بهترين باشد، هرچند فى نفسه در نوع خود بهترين نباشد؟ دو احتمال ذكر شده است. برخى احتمال نخست را قوى دانسته‌اند[11]

بنابر احتمال نخست (توقف ملكيت صفايا بر گزينش امام عليه السّلام) آيا جواز گرفتن، اختصاص به صورتى دارد كه در ميان غنايم، اشياى برگزيده و بهترى باشد يا نه؟ دو احتمال مطرح است. برخى احتمال نخست را بعيد ندانسته‌اند[12]

بسيارى از فقها متعرض اين احتمالات نشده‌اند؛ زيرا فايده مهمى بر آن مترتب نمى‌شود؛ چنان كه در همه موارد بيان تكليف امام عليه السّلام ـ كه خود مرجع بيان احكام‌مى‌باشد ـ اين گونه است[13] بلكه به تصريح برخى، پرداختن به اين گونه مباحث سزاوار نيست[14]

صفاياى اموال پادشاهان: با فتح سرزمين كفر به دست مسلمانان، صفاياى اموال پادشاه از انفال و از آنِ رسول خدا صلّى اللّه‌ عليه و آله و پس از آن حضرت از آن امام عليه السّلام است، به شرط آنكه پادشاه آن را از فردى كه مالش محترم است، مانند مسلمان، به غصب نگرفته باشد[15]

[1]جامع المقاصد 12/ 60

[2] لسان العرب، واژه «صفو»

[3] الوسيلة/ 203

[4] مصباح الفقيه 14/ 249 ؛ جامع المدارك 2/ 133

[5] المبسوط 2/ 65 ؛ الوسيلة/ 203 ؛ جامع المقاصد 12/ 60 [6]تذكرة الفقهاء 5/ 440 ؛ جواهر الكلام 16/ 124

[7] منتهى المطلب 8/ 574

[8] محاضرات فى الفقه الامامية (الخمس)/ 195 ؛ كتاب الخمس (حائرى)/ 689 ـ 690

[9] المبسوط 2/ 65 ؛ مختلف الشيعة 4/ 402 ؛ جامع المقاصد 12/ 60 ؛ كشف الغطاء 4/ 408

[10] الوسيلة/ 203 ؛ جواهر الكلام 16/ 125 ـ 126 11 و 12. جواهر الكلام 16/ 126

[13] مصباح الفقيه 14/ 251

[14] مجمع الفائدة 4/ 334 ـ 335

[15] جواهر الكلام 16/ 123 ـ 124.

صفت

صفت: ويژگى چيزى.

صفت عبارت است از خصوصيات و ويژگيهاى چيزى كه به آن، تشخّص و هويت مى‌بخشد[1] از احكام مرتبط با آن در فقه در بابهاى طهارت، جهاد، تجارت، قرض، صلح، شركت، مضاربه، اجاره، سبق و رمايه و لقطه و نيز در اصول فقه، بحث مفاهيم سخن گفته‌اند.

الف. بعد فقهى

طهارت: هر گاه يكى از صفات