[1]جواهر الكلام 8 / 221

[2] 29 / 172

[3] رسائل و مسائل 2/ 30 ؛ مهذب الاحكام 25/ 290

[4] جواهر الكلام 31/ 190

[5] هداية العباد (گلپايگانى) 2 / 334

[6] العروة الوثقى 5/ 509 ـ 511 ؛ مبانى العروة (النكاح) 1/ 152 ـ 160

[7] جواهر الكلام 32/ 119 ـ 120 8 . كتاب السرائر 2/ 739 ؛ مختلف الشيعة 7/ 495 ـ 496

[9] جواهر الكلام 41/ 320 ـ 321 .

صف

صف: مجموعه‌اى از افراد يا اشياى معمولاً مرتب و كنار هم قرار گرفته؛ خط يا رديفى كه بر اثر ايستادن منظم اشخاص يا اشيا به وجود مى‌آيد.

از احكام آن در باب طهارت و صلات سخن گفته‌اند.

نماز ميّت: در نماز بر ميّت اگر امام زن باشد، با ديگر زنانى كه با او نماز مى‌گزارند در يك صف قرار مى‌گيرد و مقدم بر آنان نمى‌ايستد؛ ليكن در وجوب آن اختلاف است. قول به وجوب به ظاهر كلمات اكثر فقها نسبت داده شده است[1] برخى، تقدم امام را مكروه دانسته‌اند[2]

نماز جماعت: در نماز جماعت، اگر امام مرد باشد و مأمومان متعدد باشند، مأمومان بايد پشت سر امام بايستند[3] و بر امام مستحب است نسبت به صف مأمومان در ميانه آن بايستد[4] اما اگر امام زن باشد، بنابر قول به جواز امامت زن براى زنان، مأمومان در رديف امام جماعت ـ و نه پشت سر ـ و دو طرف او مى‌ايستند[5] در اين صورت، در اينكه ايستادن امام در ميانه مأمومان و عدم تقدّم، واجب و شرط صحّت نماز جماعت است يا نه، بلكه مستحب و ترك آن مكروه مى‌باشد، اختلاف است[6]

از شرايط صحّت نماز جماعت ـ در فرض مرد بودن مأموم ـ نبودن حايل مانع مشاهده امام بين امام و مأموم است. حايل بودن صف يا صفهاى جلو اشكال ندارد[7]

در نماز جماعت نبايد بين امام و مأموم، بين مأمومان و نيز بين صفهاى جلو و عقب فاصله زياد و غير متعارف باشد، مگر آنكه ـ در صورت نخست ـ مأموم در صفى باشد كه افراد تا امام متصل به هم اند[8]

مستحب است در صف نخست نماز