اجير كردن براى انجام دادن فعل توليدى، مانند طهارت لباس و فارغ شدن ذمّه ميّت از حج يا نمازهاى واجب كه بر عهده او است، همچون اجير كردن براى انجام دادن افعال خود آدمى، از قبيل شستن لباس و گزاردن حج، صحيح است.[1]

چنانچه فعل توليدى داراى عنوان محرّمى گردد، انجام دادن اسباب آن (افعال مباشرى) نيز محكوم به حرمت و گاه موجب ضمان خواهد بود، مانند آنكه شخصى با علم يا ظن به سرايت آتش به ملك همسايه، در ملك خود بيش از حدّ نياز، آتش بيفروزد.[2]

[1]مستمسك العروة 11/ 25

[2] جواهر الكلام 37/ 59 ـ 63 .

فعل قليل فعل كثير

فعل كثير

فعل كثير: از مبطلات نماز.

عنوان «فعل كثير»، هر چند در كلمات فقها موضوع حكم واقع شده؛ ليكن در آيه يا روايتى نيامده است؛[1] از اين رو، برخى گفته‌اند: از نظر عرف يا شرع و يا لغت نيازى به تعريف فعل كثير نيست؛ زيرا چنين عنوانى در شرع وارد نشده است.[2]

به دليل عدم ورود عنوان «فعل كثير» در روايات، در تفسير و تعريف آن اختلافاتى پديد آمده است و كلمات فقها در اين باره مضطرب و حتى بر حسب ظاهر متناقض است.[3]

بسيارى از فقها آن را به كار زيادى كه انجام دهنده آن را از عنوان نماز گزار خارج سازد و موجب محو صورت نماز گردد، تعريف كرده‌اند.[4] ضمن آنكه مرجع در تشخيص كثرت را نيز عرف و عادت دانسته‌اند.[5]

بنابر تعريف ياد شده، ملاك در فعل كثير خروج فاعل از عنوان نماز گزار و محو صورت نماز است. بنا بر اين،