حدود: در دفاع از جان، مال يا عرض در صورتى كه جان مهاجم محترم باشد، مانند آنكه مسلمان باشد، در مقام دفاع بايد از راههاى آسان به دشوار پيش رفت. بنابر اين، جايى كه خطر مهاجم با فرياد برطرف مى‌گردد به همان مقدار بسنده مى‌شود[6]( دفاع).

ديات: چنانچه كسى ناگهانى بر سر بيمار، كودك، ديوانه يا بالغ عاقل غافل فرياد بزند و بر اثر آن طرف بميرد، فرياد زننده ضامن ديه است؛ ليكن اگر بر سر انسان بالغ عاقل غير غافل فرياد زند و او قالب تهى كند، ديه ثابت نيست، مگر آنكه معلوم شود مرگ او بر اثر صيحه بوده است. البته در موارد ثبوت ديه، چنانچه قصد فرياد زننده كشتن طرف مقابل با صيحه باشد يا صيحه به گونه‌اى باشد كه غالبا موجب مرگ طرف مقابل مى‌گردد، قصاص ثابت مى‌شود.[7]

برخى در عدم ثبوت ديه در صيحه بر بالغ عاقل غير غافل اشكال كرده‌اند؛[8] چنان كه برخى ثبوت ديه را نيكو شمرده‌اند.[9]

در صورت فرياد زدن بر طفل يا ديوانه يا بالغ غافل، ديه بر عهده فرياد زننده است نه عاقله وى( عاقله)؛ ليكن از برخى قدما نقل شده كه ديه بر عاقله است.[10]

( صدا) ( استهلال)

[1]الحدائق الناضرة 4/ 165 ؛ العروة الوثقى 2/ 131

[2] الحبل المتين/ 69 ؛ وسائل الشيعة 3/ 271

[3] جواهر الكلام 7/ 269

[4] الحدائق الناضرة 10/ 302 ؛ مفتاح الكرامة 5/ 1284

[5] قواعد الاحكام 2/ 376

[6] جواهرالكلام 41/ 651

[7] مسالك الافهام 15/ 332 ؛ مفتاح الكرامة 21/ 24 ـ 26 ؛ جواهر الكلام 43/ 57 ـ 58

[8] قواعد الاحكام 3/ 652

[9] شرائع الاسلام 4/ 1020

[10] كشف اللثام 11/ 250 .

فريب حيله

فريضه

فريضه: آنچه وجوبش با قرآن كريم ثابت شده باشد/ مطلق واجب/ سهام تعيين شده ارث.

عنوان فريضه در فقه اطلاقهاى متعدد دارد و بيشتر بر احكام واجبى اطلاق مى‌گردد كه وجوب آنها از قرآن كريم استفاده مى‌شود و نه سنّت( سنت)، مانند نماز، روزه، زكات و حج.