غسل مسّ ميّت

غسل مسّ ميّت: از غسلهاى واجب.

غسل مسّ ميّت، غسلى است كه به سبب لمس بدن ميّت بر لمس كننده واجب مى‌شود. از احكام آن در باب طهارت سخن گفته‌اند.

حكم تكليفى: به قول مشهور، بر كسى كه بدن مرده‌اى را پس از سرد شدن و پيش از غسل دادن او لمس كرده، واجب است غسل كند. از برخى قدما استحباب آن نقل شده است.[1]

به قول مشهور، لمس قطعه جدا شده از انسان؛ اعم از مرده و زنده، در صورتى كه استخوان داشته باشد، موجب غسل است.[2]

آيا مس ميّت، همچون جنابت و حيض، حدث اكبر به شمار مى‌رود و در نتيجه تمامى اعمال مشروط به طهارت، از قبيل نماز، طواف، روزه، دخول و مكث در مسجد، منوط به انجام دادن غسل مس ميّت مى‌باشد يا حدث اصغر محسوب مى‌گردد و تنها اعمال مشروط به وضو، مانند نماز و دست زدن به خطهاى قرآن منوط به آن است و يا حدث به شمار نمى‌رود، بلكه واجبى مستقل است، مانند غسل احرام و جمعه نزد قائلان به وجوب آن؟ مسئله محل اختلاف است. قول نخست منسوب به مشهور است.[3]

از وجوب غسل مسّ ميّت، لمس بدن معصوم عليه السّلام و شهيد و نيز بنابر قول جمعى، لمس بدن كسى كه پيش از اجراى حد يا قصاص غسل ميّت كرده، استثنا شده است. در اين موارد مسّ ميّت موجب غسل نمى‌شود.[4]

بنابر اينكه غسل مسّ ميّت واجبى مستقل نباشد، وجوب آن غيرى و شرطى خواهد بود؛ يعنى براى انجام دادن عمل واجب مشروط به طهارت، همچون نماز وطواف واجب، واجب است؛ چنان كه شرط اعمالى كه مشروط به طهارت است، مى‌باشد، مانند خواندن نماز مستحب؛[5] ليكن بنابر قول به حدث اصغر بودن مس ميّت، داخل شدن در مسجد و مشاهد مشرّفه و نيز قرائت سوره‌هاى داراى سجده واجب، جايز است و مشروط به غسل كردن نيست.[6]