غَرض: صفحهاى كه در مسابقه تير اندازى تيرها بايد به آن
اصابت كنند / علّت (علّت).
غرض به معناى
نخست عبارت است از صفحهاى فراهم آمده از پوست يا كاغذ كه در تمرين يا مسابقه
تيراندازى تيرها بايد به آن اصابت كنند. به آن «رقعه» و «قرطاس» نيز مىگويند؛
خواه فراهم آمده از كاغذ باشد يا غير كاغذ.
گاهى درغرض،
نقشى هلال گونه ترسيم مىكردند كه به آن دايره مىگفتند. گاهى نيز در وسط دايره
نشانى ديگر ترسيم مىكردند كه به آن خاتم گفته مىشد.
تفاوت غرض با هدف در اصطلاح تيراندازى و مسابقه،
آن است كه هدف به معناى چيزى همچون تل خاك يا ديوارى است كه غرض در آن نصب
مىشود.[1] البته در لغت، هدف و غرض به يك معنا است[2]( رمايه).
[1]المبسوط 6/ 297 ؛ كتاب السرائر 3/ 149 ؛ تذكرة الفقهاء
18/ 75 و 146
[2] لسان العرب، واژه «غرض»
و «هدف».
غرض عقلايى
غَرض عقلايى: هدف مورد پسند و اعتناى عقلا.
از اين عنوان
در ابواب معاملات سخن گفتهاند.
از شرايط صحّت
هر معاملهاى وجود غرض عقلايى در آن است. بنابر اين، معاملهاى كه فاقد غرض عقلايى
باشد باطل است.[1] چنان كه از شرايط صحّت شرط ضمن عقد نيز وجود غرض عقلايى در آن است
و شرطى كه در آن غرض عقلايى وجود ندارد محكوم به بطلان است[2]( شرط ضمن عقد).
[1]مهذب الاحكام 16/ 74
[2] نهاية المقال/ 147 ؛ الشروط او الالتزامات التبعية فى العقود 1/ 97 .