علوم عربى

علوم عربى: دانشهايى همچون لغت، صرف و نحو.

از آن به مناسبت در باب اجتهاد و تقليد و تجارت نام برده‌اند.

از جمله علومى كه دانستن آنها شرط اجتهاد مى‌باشد، علوم عربى؛ يعنى صرف و نحو ولغت است؛ در حدى كه فهميدن كتاب و سنّت منوط به آن مى‌باشد[1](اجتهاد).

از آنجا كه زبان قرآن كريم، پيامبر اكرم صلّى اللّه‌ عليه و آله و معصومان عليهم السّلام عربى است، ياد گيرى عربى مستحب و در روايات به آن سفارش شده است؛[2] ليكن مبالغه و افراط در يادگيرى آن كراهت دارد.[3]

[1]الروضة البهية 3/ 62 ؛ الاجتهادوالتقليد (امام خمينى) / 9

[2] الاصول الاصلية/ 313 ؛ وسائل الشيعة 17/ 326

[3] وسائل الشيعة 17/ 329 ؛ جواهر الكلام 22/ 469 .

علوم غريبه

علوم غريبه: دانشهاى سرّى و پنهان.

علوم غريبه عبارت است از دانشهاى سرى و پنهان كه به وسيله آن از اسرار و امور پنهان آگاهى حاصل و يا تصرفات غير عادى و شگفت انجام مى‌شود. علم كيميا، جفر، رمل، اوفاق، طلسمات، سيميا، ريميا، هيميا و ليميا از جمله علوم غريبه است.[1] از احكام مرتبط با آن در بابهاى اجتهاد و تقليد، تجارت و شهادات سخن گفته‌اند.

صرف فراگيرى علوم غريبه بدون اشكال[2] و به كار بستن آن در صورت مفسده نداشتن و مصداق سحر نبودن، جايز است و چنانچه مصداق سحر باشد يا مفسده‌اى بر آن مترتب گردد، حرام خواهد بود[3](سحر).

برخى، غيب گويى به گونه جزمى و حتمى با استفاده از علوم غريبه را حرام دانسته‌اند؛ چنان كه مراجعه به كسانى كه مدّعى علم غيب(علم غيب) از راه علوم غريبه‌اند، براى كشف امور پنهان، همچون گمشده و دزد جايز نيست.[4]

علم هركس براى خود او حجّت است؛ هرچند از راههاى غير متعارف، همچون علوم غريبه حاصل شود؛ ليكن قضاوت كردن5 و نيز شهادت دادن6