قرائت عزائم در نماز واجب: به قول مشهور، قرائت عزائم در نمازهاى واجب حرام است؛ بلكه بر حرمت ادعاى اجماع شده است. از برخى قدما جواز قرائت آن نقل شده است.[5]

اگر نمازگزار به عمد يكى از سوره‌هاى عزائم را در نماز واجب قرائت كند، پس از تلاوت آيه سجده، سجده بر او واجب مى‌شود و در اين صورت اگر به سجده رود و سجده كند نمازش باطل مى‌گردد و بنابر قول مشهور حتى اگر به سجده نرود؛ خواه با اشاره سجده كند يا نه، نماز باطل مى‌شود؛ بلكه به محض شروع به قرائت سوره، در صورتى كه نيّتش از ابتدا قرائت تمام سوره و يا تا بعد از آيه سجده باشد، نماز باطل مى‌شود.[6]

اگر قرائت يكى از سوره‌هاى عزائم در نماز واجب از روى سهو يا فراموشى باشد، در صورتى كه قبل از گذشتن از نصف سوره و رسيدن به آيه سجده متذكر شود، بايد به سوره‌اى ديگر عدول كند و نمازش صحيح است. همچنين اگر قبل از رسيدن به آيه سجده متذكر شود؛ هرچند نصف سوره را خوانده باشد. ليكن چنانچه پس از تلاوت آيه سجده متذكر شود آيا مى‌تواند به سوره‌اى كه خوانده بسنده كند و نماز را به پايان برد، يا بايد به سوره‌اى ديگر عدول نمايد؟ مسئله اختلافى است. و نيز در اينكه بايد براى آيه سجده‌اى كه تلاوت كرده، با اشاره سجده نمايد يا اينكه بعد از تلاوت به سجده رود و نمازش صحيح است، يا پس از اتمام نماز سجده كند و يا بين اشاره در نماز و سجده پس از پايان نماز جمع كند، اختلاف مى‌باشد.[7]

قرائت عزائم در نماز مستحب: قرائت سوره‌هاى عزائم در نمازهاى مستحب جايز است و پس از قرائت آيه سجده، سجده را به جا مى‌آورد و سپس نماز را به پايان مى‌رساند.[8]

[1]القاموس المحيط و مجمع البحرين، واژه «عزم»

[2] نزهة الناظر/ 35

[3] كفاية الاحكام 1/ 18 ؛ مستند الشيعة 2/ 283 ـ 285 ؛ جواهرالكلام 3/ 42 ـ 45 و222

[4] الحدائق الناضرة 3/ 56 ؛ العروة الوثقى 1/ 482 ؛ التنقيح (الطهارة) 5/ 408