عراق عجم

عراق عجم: مقابل عراق عرب.

عنوان ياد شده بر نواحى مركزى ايران اطلاق مى‌شد و گستره آن شهرهاى كرمانشاه، همدان، رى و اصفهان را دربر مى‌گرفت. در بحث زمينهاى مفتوح عنوه( زمين مفتوح عنوه) نيز از عراق عجم نام برده شده است.[1]

[1]رسائل المحقق الكركى 3/ 109 .

عراق عرب عراق

عراقين

عراقين: كوفه و بصره.[1]

از آن به مناسبت در باب زكات نام برده‌اند.

برخى قدما با استناد به روايتى از امام هادى عليه السّلام[2] در زكات فطره، بر مردم مناطقى، از جمله عراقين پرداخت خرما را واجب دانسته‌اند؛[3] ليكن مشهور فقها حكم وجوب را نپذيرفته و روايت را حمل بر استحباب كرده‌اند.[4]

[1]مجمع البحرين، واژه «عرق»

[2] وسائل الشيعة 9/ 343

[3] المهذب 1/ 174 ـ 175 ؛ مختلف الشيعة 3/ 284

[4] المبسوط 1/ 241 ؛ منتهى المطلب 8/ 459 ؛ الحدائق الناضرة 12/ 279 ـ 282 .

عَرَبون بيعانه

عربيت

عربيّت: زبان عربى.

از آن به مناسبت در بابهاى اجتهاد و تقليد، صلات، حج و بسيارى از ابواب معاملات سخن گفته‌اند.

آموزش عربى: عربى زبان قرآن، پيامبر صلّى اللّه‌ عليه و آله و امامان عليهم السّلام است؛ از اين رو، فراگيرى آن مستحب و در روايات به آن سفارش شده است. در روايتى به نقل از امام صادق عليه السّلام آمده است: «زبان عربى را بياموزيد؛ زيرا عربى زبانى است كه خداوند با آن با بندگان خود سخن گفته است».[1]

از آنجا كه فهم قرآن و روايات متوقف بردانستن زبان عربى است، آشنايى با اين زبان از مقدمات و شرايط اجتهاد( اجتهاد) شمرده شده است.[2]