زمان افاضه از مشعر به منى پس از برآمدن آفتاب روز دهم ذيحجه است؛ ليكن
معذوران مىتوانند بعد از نيمه شب كوچ كنند.[12]
چنانچه زوجه بدون عذر از زوج تمكين نكند، ناشزه به شمار مىرود و نفقه او
بر شوهرش واجب نخواهد بود؛ ليكن در صورت داشتن عذر، از قبيل عادت ماهانه و بيمارى،
ناشزه محسوب نمىگردد[13](تمكين).
اجراى حدّ تا برطرف شدن عذرهاى زير به تأخير انداخته مىشود: زن آبستن تا
زمان وضع حمل و پاكى از نفاس؛ زن شيرده تا زمانى كه به بچه شير مىدهد، مگر آنكه
دايهاى پيدا شود؛ بيمار و مستحاضه در خصوص حدّ تازيانه تا زمان بهبود و پاكى؛
هواى بسيار گرم يا سرد كه در صورت نخست، در اول يا آخر روز و در صورت دوم در وسط
روز حدّ اجرا مىشود( حدود).
مصاديق و احكام مرتبط با عذر در فقه فراتر از آن چيزى است كه در اينجا آورده
شد. در اين نوشتار به نمونه هايى از معروف و مشهورترين مصاديق و احكام آن اشاره
شد. تفصيل بيشتر بحث در مدخلها و عناوين مناسب آن مىآيد.
[1]لسان العرب ؛ تاج العروس و
المصباح المنير، واژه «عذر»
[2] الحدائق
الناضرة 6/ 89
[3] روض الجنان 2/ 504
[4] مسالك الافهام 1/ 144 [5]المقنعة/
215 ـ 216 ؛ المهذب 1/ 117 ؛ كتاب السرائر 1/ 349 ؛ الحدائق الناضرة 11/ 293 ـ 295
[6]مفاتيح الشرائع 1/ 238 ـ 239 ؛ جواهر الكلام 17 / 144 ـ 151