عرض استوا را صفر و نقطه قطبى را نود درجه گيرند. بنابر اين، عرض جغرافيايى بين صفر و نود درجه خواهد بود.

طول جغرافيايى هر شهرى مقدار فاصله آن با مبدأ طول است. در مبدأ طول اختلاف است. هر گروهى منطقه‌اى خاص را مبدأ طول قرار داده‌اند. قدماى يونانى و نيز مشهور متأخران آن را آخر آبادانى در جانب غرب؛ يعنى جزيره هرّو [= فرّو] ـ از جزاير شش گانه منسوب به خالدات، واقع در غرب آفريقا بر ساحل دريا ـ قرار داده‌اند، ليكن امروزه همه متفق اند كه مبدأ طول، گرينويچ (منطقه‌اى در جنوب شرقى لندن) است و طول هر شهرى از آنجا محاسبه مى‌شود. بنابر اين، طول هر شهرى عبارت است از مقدار فاصله آن از گرينويچ بر حسب درجه. البته مى‌توان هر نقطه از زمين ـ جز قطب شمال و جنوب ـ را مبدأ طول فرض كرد؛ زيرا اختلافى در نتيجه پديد نمى‌آيد.[1] از عنوان ياد شده به مناسبت در باب صلات سخن گفته‌اند.

مكّه مكرمه قبله همه سرزمينها است. طول آن 39 درجه و 50 دقيقه و عرضش 21 درجه و 25 دقيقه مى‌باشد.[2]

از راههاى دستيابى به قبله هر شهرى، به دست آوردن طول و عرض آن شهر و مقايسه آن با طول و عرض مكّه است. چنانچه طول شهر و طول مكّه مساوى باشند، اما عرض شهر بيشتر از عرض مكّه باشد، قبله، نقطه جنوبى شهر خواهد بود، و اگر عرض مكّه بيشتر باشد، قبله نقطه شمال شهر خواهد بود؛ اما اگر مكّه و شهر در عرض يكسان باشند، در اين صورت، چنانچه طول شهر بيشتر باشد، قبله، نقطه مغرب و اگر كمتر باشد، نقطه مشرق آن شهر خواهد بود.

فرض سوم اين است كه طول و عرض مكّه از طول و عرض شهر بيشتر باشد. در اين صورت قبله بين دو نقطه مشرق و شمال خواهد بود، و در صورت عكس، جهت قبله بين نقطه جنوب و مغرب است.