زمينهايى كه مسلمانان با غلبه و پيروزى بر كفار بر آنها استيلا يافته‌اند، در صورتى كه هنگام پيروزى، موات باشند از انفال( انفال) به شمار رفته و از آنِ امام عليه السّلام مى‌باشند و كسى بدون اذن وى نمى‌تواند در اين گونه زمينها تصرف كند و در صورت تصرف بدون اذن بايد طسق (اجرت) آن را به امام عليه السلام بپردازد.[3]

هر زمينى كه ملك ديگرى است، ليكن صاحبش آن را رها كرده است و آباد نمى‌كند، بنابر قول مشهور امام عليه السلام مى‌تواند آن را به كسى كه آباد مى‌كند، در ازاى پرداخت سهمى معيّن از محصول زمين (نصف، يك سوم، يك چهارم و مانند آن) واگذار كند. در اين صورت امام عليه السّلام اجرت زمين را به مالكش مى‌پردازد.[4]

چنانچه زمين بر اثر رها كردن مالك آن، به موات (زمين غير قابل انتفاع) تبديل شود، ديگرى مى‌تواند آن را احيا كند؛ ليكن بايد اجرت زمين را به مالكش بپردازد. البته در صورتى كه مالك با احياى زمين مالك آن شده باشد، اختلاف است كه آيا با تبديل زمين به موات، از ملك مالك خارج مى‌شود يا نه؟ بنابر قول نخست، نيازى به پرداخت طسق به مالك نيست[5]( احياء موات).

[1]مجمع البحرين و لغت نامه دهخدا، واژه «طسق»

[2] وسائل الشيعة 9/ 548 ـ 549

[3] جواهر الكلام 21/ 169 ـ 170

[4] 176 ـ 181

[5] 181 ـ 185 .

طسوج

طَسّوج: واحد وزن.

طسّوج معرب تسوك به معناى بعض، واحدى در وزن است كه در قديم رايج بوده است. اين واحد، معادل دو دانه جو متوسط