رجال برقى به
عنوان قديمىترين كتاب رجالى موجود، نگاشته احمدبن محمدبن خالد برقى (م 274 يا 280
ه . ق) راويان احاديث را طبقه بندى كرده و ابتدا اصحاب رسول خدا صلّى اللّه عليه
و آله و سپس اصحاب امير مؤمنان عليهالسّلام و ساير امامان تا امام حسن عسكرى
عليهم السّلام را به ترتيب ذكر كرده است.
پس از برقى،
شيخ طوسى (م 460 ه . ق) در كتاب رجالى خويش به نام «رجال الشيخ» يا «الابواب»
راويان را بر همين اساس طبقه بندى كرده است.[6]
برخى، طبقه
بندى را از دوران خود شروع كرده، مشايخ خود را طبقه اول و مشايخ مشايخ را طبقه دوم
تا اصحاب پيامبر صلّى اللّه عليه و آله 31 طبقه ذكر كردهاند. چنان كه «طرائف
المقال فى معرفة طبقات الرجال» نگاشته سيد على اصغر بروجردى (م 1313 ه . ق) اين
گونه طبقه بندى كرده است.
محمدجعفر بن
محمدطاهرخراسانى (م 1175) راويان را در هفت طبقه ذكر كرده است. وى طبقه اول را
اصحاب امام سجاد، امام باقر و امام صادق عليهم السّلام قرار داده و طبقه هفتم را
اصحاب امام حسن عسكرى عليه السّلام و راويانى كه معاصر آنان بودهاند، هرچند از آن
حضرت روايت نكردهاند، ذكر كرده است. او امثال شيخ كلينى، على بن حسين بن بابويه و
محمد بن حسن بن وليد، مشايخ صدوق، مفيد و شيخ طوسى را نيز به اين طبقه ملحق كرده
است.[7]
[1]جواهر الكلام 39/ 7 ـ 11
[2] مناسك حج (مراجع، چاپ 86)/ 309 م 668
[3] 389 ـ 390 م 848 و 849 ؛ مهذب الاحكام 14/
130 ؛ كتاب الحج (شاهرودى) 5/ 20 ؛ تفصيل الشريعة (الحج) 5/ 24
[4] مناسك حج (مراجع، چاپ 86) 472 م 995
[5] مجمع المسائل 1/ 498
[6] كليات فى علم الرجال/ 68 ـ 71
[7] اكليل المنهج/ 40 ـ 41 .
طبل
طبل: ساز كوبهاى به شكل استوانه.
بنابر آنچه از
كلمات برخى فقها و لغويان استفاده مىشود، طبل گونههاى مختلفى دارد. نوعى از آن
با انگشتان دست نواخته مىشود كه در فارسى به آن تنبك گويند و كاربرد آن مجالس لهو
و لعب است.