[7] جواهر الكلام 26/ 141 [8]العروة الوثقى 5/ 437

[9] مبانى العروة (المساقاة) 2/ 208 .

ضمان انفراد

ضمان انفراد: ضمانت چند نفر براى يك نفر. از آن در باب ضمان سخن گفته‌اند.

برخى قدما ضمان را به دو قسم؛ ضمان انفراد و ضمان اشتراك( ضمان اشتراك) تقسيم كرده‌اند. در ضمان انفراد، جمعى ضامن يك نفر مى‌شوند. از ديدگاه برخى قدما، در اين نوع ضمان، مضمون له مى‌تواند جدا گانه به هر يك از ضامنها و نيز به همه آنان با هم رجوع و مال خود را مطالبه كند.[1]

ديدگاه مقابل، آن است كه ضمانت جمعى از يك نفر يا تدريجى و يكى پس از ديگرى است و يا دفعى. در فرض نخست، چنانچه مضمون له به ضمانت هر يك بدين گونه رضايت دهد؛ يعنى ضمانت ضامن اولى قبل از دومى و همين طور، در اين صورت تنها مى‌تواند از ضامن اول حق خود را مطالبه كند، و اگر به ضمانت دومى رضايت دهد، تنها از او حق مطالبه دارد، نه ضامن اول.

چنانچه مضمون له به ضمانت همه باهم رضايت دهد آيا تنها از ضامن نخست مى‌تواند مطالبه كند و يا حق ميان ضامنها توزيع و تقسيط مى‌شود؟ مسئله اختلافى است.

در فرض دوم (ضمانت جمعى از يك نفر به صورت دفعى) چنانچه مضمون له به ضمانت هر يك رضايت دهد، اگر رضايت وى به گونه يكى پس از ديگرى باشد، تنها ضمانت ضامن نخست صحيح است و اگر رضايت به گونه همه با هم باشد. آيا ضمانت باطل است يا صحيح مى‌باشد و حق ميان همه تقسيط مى‌گردد، مانند آنكه اگر دو نفر باشند به نصف و اگر سه نفر باشند، به سه قسمت تقسيم مى‌شود، و يا آنكه هر يك جدا گانه ضامن اند و مضمون له مى‌تواند حق خود را از هركدام از ايشان مطالبه كند؟ اختلاف است.[2]

( ضمان)

[1]الوسيلة/ 281

[2] مختلف الشيعة 5/ 466 ـ 467 ؛ العروة الوثقى 5/ 426 ـ 427 .