دينى كه با ضمانت ضامن به ذمّه او منتقل شده بود، با ضمانت مضمون عنه دوباره به
ذمّه او باز مىگردد[44] برخى قدما دور را در ضمان صحيح ندانستهاند[45]
ضامن شدن
بيمار: چنانچه بيمار در حال بيمارى، به صورت تبرعى ضامن كسى شود و سپس بميرد، به
قول جمعى از فقها مال ضمانت شده از ثلث ـ و نه اصل ـ مال او پرداخت مىگردد.[46]
اختلاف ضامن و
مضمون له: در ضمانتى كه با اجازه مضمون عنه صورت گرفته است، چنانچه ضامن مدعى
پرداخت بدهى و مضمون له منكر دريافت طلب خود باشد، قول مضمون له با سوگند ياد كردن
پذيرفته است. در اين صورت، اگر مضمون عنه به نفع ضامن شهادت دهد، در صورت متهم
نبودن ـ مانند اينكه مضمون عنه از ضامن طلب نداشته باشد ـ شهادتش پذيرفته مىشود.
اگر شهادت
مضمون عنه پذيرفته نشود و مضمون له سوگند بخورد، مىتواند طلب خود را از ضامن
مطالبه كند؛ ليكن ضامن آنچه را كه بار نخست پرداخت كرده است از مضمون عنه مىگيرد،
و اگر مضمون عنه به نفع ضامن شهادت ندهد، ضامن آنچه را كه بار دوم پرداخت كرده از
او مىگيرد.[47]
[1]لسان العرب، واژه «ضمن»
[2] ماوراء الفقه 4/ 320 ـ 321 3 و 4. شرائع الاسلام 2/ 355 ؛ اللمعة
الدمشقية/ 123 ؛ التنقيح الرائع 2/ 183 ؛ مسالك الافهام 4/ 172