[9] اصول الفقه 1/ 270 ؛ محاضرات فى اصول الفقه (مسلسل 44) 2/ 338

[10] زبدة الاصول (شيخ بهايى)/ 118 ؛ محاضرات فى اصول الفقه (مسلسل 44) 2/ 338

[11] فوائد الاصول 1/ 312 ـ 316 .

ضدّ خاص ضد

ضدّ عام ضد

ضد عفونى

ضد عفونى: از بين بردن ميكروبهاى بيمارى زا يا جلوگيرى از فعاليت آنها.

عنوان ياد شده به مناسبت در باب طهارت و نيز استفتائات آمده است.

مواد ضد عفونى كننده اگر از مايع مست كننده و يا از شى‌ء نجس تهيه نشده باشد پاك است. همچنين است اگر مشكوك باشد[1]( الكل).

اشياى نجس تنها با اسبابى كه شارع مقدس آنها را سبب تطهير قرار داده است پاك مى‌شوند؛ از اين رو، با مواد ضدّ عفونى كننده تطهير حاصل نمى‌شود.[2]

مواد ضدّ عفونى كننده، همچون كلر چنانچه در آب ريخته شود، آب را از مطلق بودن خارج نمى‌كند، مگر آنكه مقدار مواد به قدرى زياد باشد كه عنوان آب بر آن صادق نباشد.[3]

[1]توضيح المسائل مراجع 1/ 80 م 112 ؛ استفتائات جديد (مكارم) 1/ 473

[2] توضيح المسائل مراجع 1/ 56 ؛ استفتائات (بهجت) 1/ 57 ، 86 و 102 ـ 103

[3] جامع المسائل (فاضل) 1/ 35 ؛ استفتائات (بهجت) 1/ 56 و 170 .

ضِراب فحل الضراب

ضرب الأجل اجل

ضرب و جرح جراحت

ضرر

ضرر: زيان.

ضرر، مقابل نفع عبارت است از ورود نقصان در مال، جان و آبرو؛ واژه ضرر درباره آبرو كمتر به كار رفته است.[1] از احكام آن در تمامى ابواب فقه؛ اعم از عبادات، معاملات و احكام، سخن گفته‌اند.

ضرر و علت احكام: احكام شرعى تابع مصالح [= منافع] ومفاسد [= مضار] اند؛ بدين معنا كه چيزى واجب نشده