ضجنان، نام
كوهى در راه مكّه از مدينه است كه درّه متصل به آن كوه نيز به اين نام ناميده
مىشود.[1]
برخى گفتهاند:
خداوند در اين مكان قوم لوط را كيفر كرده است. در برخى روايات آمده است اين منطقه
درهاى از درههاى دوزخ است و خداوند برخى منافقان را در اين مكان عذاب مىكند.[2]
از آن به مناسبت در باب صلات نام بردهاند.
از مكانهايى كه
نماز گزاردن در آنجا كراهت دارد، ضجنان است.[3]
[1]لسان العرب و النهاية (ابن اثير)، واژه «ضجن» ؛ المقنع/
78
در روايات بر
زياد خواندن سوره ضحى با سورههاى شمس، ليل و انشراح در شب و روز تأكيد شده است.[1]
در حديثى از امام صادق عليه السلام آمده است: كسى كه اين چهار سوره را در شب و روز
بسيار تلاوت كند، هيچ چيزى كه نزد او است، حتى مو، پوست، گوشت، خون و رگهايش باقى
نمىماند مگر آنكه در روز قيامت به نفع او گواهى مىدهد و خداوند گواهى آنها را
مىپذيرد و به فرشتگان فرمان مىدهد كه بندهام را به بهشتهايم ببريد تا هر جا را
كه دوست دارد برگزيند.[2]
بنابر قول
مشهور، سوره ضحى و انشراح(انشراح؛ سوره) يك سوره به شمار مىروند.[3] بر اتحاد اين
دو سوره ادعاى اجماع نيز شده است؛[4] ليكن برخى در اتحاد آن دو اشكال كرده و آن را
نپذيرفتهاند.[5] در هر صورت، در نماز بنابر قول به وجوب قرائت سوره كامل، بايد هر
دو سوره به ترتيبى كه در قرآن آمده خوانده شوند و قرائت يكى از آن دو كفايت
نمىكند.[6]