چون راوىاى كه ضابط نيست، اطمينان به نقل وى پيدا نمىشود و مورد وثوق نخواهد
بود. بعضى گفتهاند: عنوان ثقه تنها بر ضابط بودن راوى دلالت دارد نه عدالت او[2]
به تصريح جمعى
از فقها از شرايط قاضى ضابط بودن است. بنابر اين، چنانچه نسيان بر فردى غالب باشد،
شايستگى منصب قضاوت را ندارد.[3] بسيارى از فقها اين شرط را ذكر نكردهاند؛[4] بلكه
برخى شرط عدالت را كافى دانسته و گفتهاند: با وجود شرط عدالت نيازى به شرط ضابط
بودن نيست؛ زيرا عدالت مانع قضاوت مىشود مگر در قلمرو آنچه را كه ضبط كرده است؛
هرچند به نوشتن و مانند آن.[5]
برخى نيز
گفتهاند: ضبط حكم واقعهاى خاص كه مىخواهد آن را قضاوت كند، شرط است نه ضابط
بودن به نحو مطلق.[6] بعضى معاصران اشتراط ضابط بودن به نحو مطلق را مطابق احتياط
دانستهاند.[7]
برخى، در مرجع
تقليد، كمتر نبودن ضبط او از حدّ متعارف را از شرايط وى بر شمردهاند.[8]
( اضبط)
[1]معالم الدين (قسم الفقه) 1/ 104
[2] 104 ؛ مشرق الشمسين/ 35 ـ 39 ؛ كشف الاسرار
2/ 37 و 3/ 415
عنوان ياد شده
از عناوين جديد است كه از احكام مرتبط با آن در مسائل مستحدثه سخن گفتهاند.
به تصريح برخى،
شنيدن اذان از ضبط صوت و مانند آن كفايت از اذان نماز نمىكند و نمازگزار خود بايد
اذان بگويد؛[1] چنان كه حكايت اذانِ پخش شده از ضبط صوت استحباب ندارد و در صورت
حكايت، اذان ساقط نمىشود[2] ( اذان).