موجود سركش و متمرد معروف؛ يعنى ابليس كه از سجده بر حضرت آدم عليه السّلام سر باز زد و نيز بر فرزندان او كه از جنس جنّ مى‌باشند اطلاق مى‌شود.(1)عنوان ياد شده به مناسبت در بسيارى از بابهاى فقهى همچون طهارت، صلات، حج و نكاح آمده است.

پناه بردن به خدا از شيطان:پناه بردن به خداوند متعال از شر شيطان با گفتن{أعُوذُ باللّه‌ِ مِنَ الشَّيطانِ الرَجيم}و مانند آن در هرحال، بويژه اوقات زير مستحب است: هنگام تلاوت قرآن كريم؛(2)پيش از قرائت در نماز؛(3)هنگام آميزش(4)و زمان ورود به مستراح(5)( -->استعاذه).

حالات حضور شيطان:برخى افعال و حالات در انسان، بستر و زمينه ساز حضور شيطان و نزديك شدن او به انسان مى‌گردد؛ از اين رو، در روايات از چنين افعال و حالاتى نهى شده است و فقها به كراهت آنها حكم كرده‌اند، مانند خضاب كردن(-->خضاب)در حال جنابت(6)و حيض؛(7)تخلّى(-->تخلّى)بر روى قبر؛(8)ايستاده بول كردن؛ ادرار كردن در آب؛(9)تنها بودن در خانه؛(10)به تنهايى مسافرت كردن؛(11)خلوت كردن زن و مرد اجنبى در يك مكان؛(12)نگهدارى زباله در منزل در شب و بيرون نبردن آن در روز(13)و راه رفتن در يك كفش.(14)

عوامل دورى شيطان:برخى اعمال موجب دور شدن و فاصله گرفتن شيطان از انسان مى‌شود، مانند ناخن گرفتن؛(15)اذان گفتن در منزل؛(16)محافظت بر نماز و اوقات آن؛(17)نگهدارى كبوتر در منزل؛(18)انگشتر جذع يمانى( -->جذع يمانى)به دست كردن(19)و خوردن انار.(20)

نام گذارى به اسماء شيطان:نام گذارى فرزند به يكى از اسمهاى شياطين، مانند ضريس و صفات آنها مكروه است.(21)

شيطان و سِحر:به تصريح برخى، از اقسام سحر حرام و ممنوع ارتباط باشياطين و كشف چيزهاى پوشيده و پنهان از راه ايشان است(22)( -->سِحر).

• (1)لسان العرب، واژه «شطن» ؛ الميزان 2 / 412
• (10)5/ 334
• (11)جواهر الكلام 18/ 166 ؛ وسائل الشيعة 11/ 410
• (12)جواهر الكلام 32/ 343
• (13)وسائل الشيعة 5/ 318
• (14)75
• (15)2/ 132 ؛ الحدائق الناضرة 5/ 570
• (16)جواهر الكلام 9/ 149 ؛ وسائل الشيعة 2/ 132
• (17)وسائل الشيعة 4/ 28 ـ 30
• (18)11/ 515
• (19)5/ 96
• (2)
• (20)25/ 153
• (21)جواهر الكلام 31/ 257
• (22)الروضة البهية 3/ 215 ؛ مسالك الأفهام 3/ 128 .
• (3)جواهر الكلام 9/ 420
• (4)العروة الوثقى 5/ 489
• (5)جواهر الكلام 2/ 56 ؛ وسائل الشيعة1/306
• (6)الحدائق الناضرة 3/148 ؛ وسائل الشيعة 2/ 223
• (7)الحدائق الناضرة 3/ 274 ؛ وسائل الشيعة 2/ 353
• (8)جواهر الكلام 2/ 75 ؛وسائل الشيعة 1/ 329
• (9)وسائل الشيعة 1/ 340 ـ 341 و 353