ديات:كسى كه شكم ديگرى را لگد كرده، به گونه‌اى كه بول يا غائط از او خارج شده، به قول اكثر فقها قصاص مى‌شود و يا يك سوم ديه كامل بر عهده‌اش ثابت مى‌گردد.(8)گروهى در فرض ياد شده قصاص و ديه را منتفى دانسته و ارش را ثابت دانسته‌اند كه با نظر حاكم تعيين مى‌شود(9)( -->ارش).

شكمبه

شكمبه: سيرابى چارپايان علف خوار.

از آن در باب اطعمه و اشربه نام برده‌اند.

شكمبه حيوان حلال گوشت از اجزاى حلال و خوردن آن جايز است.(1)

حيوان حلال گوشتى كه شراب نوشيده و قبل از استحاله شدن آن در بدنش، ذبح شده است، گوشتش حلال مى‌باشد؛ ليكن به قول مشهور، خوردن محتويات شكم آن، همچون شكمبه و جگر حرام است؛ اما اگر بول بنوشد، پس از شستن، خوردن آن جايز مى‌باشد.(2)

شك مركب

شك مركب: شك تركيب يافته از چند شك.

از احكام آن در باب صلات سخن گفته‌اند.

شك مركب در برابر شك بسيط به شكى اطلاق مى‌گردد كه از دو يا چند شك تركيب يافته كه حكم هر يك از آنها به تنهايى در روايات بيان شده، اما به صورت تركيبى بيان نشده است؛ بدين جهت فقها از آن بحث كرده و گفته‌اند: چنانچه شك مركب از شك صحيح و باطل تركيب يافته باشد، محكوم به بطلان است؛ اما اگر از دو شك صحيح تركيب يافته باشد، مانند شك ميان دو، چهار و پنج كه تركيب يافته از شك ميان دو و چهار، و چهار و پنج است،

• (1)تحرير الوسيلة 2/ 161
• (2)جواهر الكلام 36/ 289 ـ 291 .
• (8)43/ 288 ـ 289
• (9)مختلف الشيعة 9/ 392 ؛ المقتصر/ 458 ؛ الروضة البهية 10/ 253.