همچنين مستحب است پس از شستن دستها بعد از غذا و قبل از خشك كردن آن با حوله، دستها را به صورت و چشمها بكشد و اين دعا را بخواند{اللّهمَّ إنّى أسئَلُكَ المحَبَةَ و الزّينَةَ وَ أعُوذُ بِكَ مِنَ المَقتِ و البِغضَةِ}و يا دستها را به ابروها بكشد و اين دعا را سه بار بخواند{الحَمدُ للّه‌ِ الُمحسِنِ الُمجمِلِ المُنعِمِ المُفضِلِ}. در روايت آمده است: اين عمل موجب برطرف شدن درد چشم مى‌شود.(16)

شطرنج

شطرنج: از آلات قمار.

شطرنج ـ به كسر «ش» و فتح «ر» ـ صفحه‌اى چهار گوش با 64 خانه و 32 مهره سياه و سفيد با نامهاى مختلف است كه با آن بازى مى‌كنند. از آن در باب تجارت نام برده‌اند.

حكم:شطرنج از معروف و قديمى ترين آلات قمار مى‌باشد و در روايات متعدد از بازى با آن به شدت نهى شده است. در سه آيه قرآن كريم از «مَيْسِر» نهى شده(1)كه مصداق آن بر اساس برخى روايات شطرنج است؛(2)بلكه در برخى كتابهاى حديثى، بابى مستقل تحت عنوان «نرد و شطرنج» منعقد گرديده است.(3)در كلمات فقها ـ اعم از قدما و متأخران ـ نيز شطرنج همواره به عنوان يكى از آلات محرّم قمار شمرده شده است.(4)

البته در بازى با آلات قمار بحثى مطرح است كه آيا بازى با اين آلات مطلقا حرام است، حتى بدون شرط بندى و برد و باخت، يا تنها در صورت شرط بندى محكوم به حرمت است؟ برخى در حرمت بازى با آلات قمار بدون شرط بندى اشكال كرده‌اند؛(5)ليكن

• (1)؛
• (16)مستند الشيعة 15/ 241 ـ 242 .
• (2)الكافى (كلينى) 6/ 435 ـ 437 ؛ وسائل الشيعة 17/ 318 ـ 324
• (3)الكافى (كلينى) 6/ 435
• (4)الكافى فى الفقه/ 281 ؛ المبسوط 8/ 221 ؛ المهذب 1/ 344 ؛ كتاب السرائر 2/ 215 ؛ تحرير الأحكام 2/ 258 ـ 260 و 5/ 250 ؛ جامع المقاصد 4/ 24 ؛ مستند الشيعة 14/ 88 ؛ جواهر الكلام 41/ 43 ؛ وسيلة النجاة/ 320 ؛ مصباح الفقاهة 1/ 152
• (5)جامع المدارك 3/27