است بر اينكه مراد از رجس، استعمال آنها است؛ بدين معنا كه مراد از رجس بودن شراب، نوشيدن آن است نه عين آن. ذكر جمله{مِنْ عَمَلِ الشَيْطـنِ}پس از كلمه{رِجْسٌ}در آيه قرينه‌اى ديگر بر اراده همين معنا از رجس است.(5)

برخى گفته‌اند: رجس در لغت به معناى گناه است و بر فرض كه بر نجس هم اطلاق شود، دلالتى بر نجاست خمر ندارد؛ زيرا در لغت، نجس به معناى هر شى‌ء پليد آمده است؛ هرچند از نظر شرع نجس نباشد.(6)برخى به واژه رجس در آيه 145 سوره انعام بر نجاست موى خوك نيز استدلال كرده‌اند.(7)البته اشكالات پيشين در اين جا نيز مطرح است.

رجعت

رِجعت: باز گرداندن زوجه مطلّقه به عقد پيشين در ايّام عدّه.

رجعت يا رجوع عبارت است از اينكه زوج، زوجه طلاق داده شده به طلاق رجعى(--> طلاق رجعى)را در زمان عدّه(--> عدّه)بدون عقد جديد به ازدواج سابق برگرداند. بنابر اين، رجعت موجب امتداد عقد پيشين و ملغى شدن حكم طلاق است.(1)

برخى، عنوان رجعت را بابى مستقل در فقه قرار داده و برخى در باب طلاق، فصلى مستقل را به بيان احكام آن اختصاص داده‌اند.

حكم:رجوع شوهر به زن در عدّه طلاق رجعى امرى مشروع است.(2)

رجوع شونده:رجوع شونده زنى است كه با طلاق رجعى از همسرش جدا شده و در عدّه به سرمى‌برد. بنابر اين، رجوع به زنى كه عدّه ندارد، مانند زوجه‌اى كه قبل از آميزش، طلاق داده شده است، صحيح نيست؛ بلكه در چنين فرضى، رجوع بايد با عقد جديد باشد. همچنين است حكم زنى كه با طلاق باين(--> طلاق باين)از همسرش جدا شده است و در عدّه به سرمى‌برد، مانند طلاق

• (1)مسالك الأفهام 9/ 184 ؛ جواهر الكلام 32/ 179
• (2)جواهر الكلام 32/ 179
• (5)مجمع‌الفائدة 1/308 ـ 310
• (6)مدارك الأحكام 2/ 291
• (7)منتهى المطلب 3/ 203 .