عمل شبيه سازى (cloning) كه نوع گياهى و حيوانى آن در سالهاى اخير جامه عمل پوشيده و نوع انسانى آن چه بسا در آينده تحقق پيدا كند، فرايندى است كه با پيمودن مراحل ذيل عملى مى‌شود:

1. گرفتن تخمكى تلقيح نشده از پستاندار ماده و سپس بيرون كشيدن هسته تخمك و به دست آوردن تخمكى فاقد هسته و كروموزومهاى بيست و سه گانه درباره انسان كه در بردارنده اطلاعات ژنتيكى است و آنچه باقى مى‌ماند تنها مايع سيتوپلاسم است كه اساسى‌ترين كار آن تغذيه جنين مى‌باشد. البته در سيتوپلاسم تعدادى ميتوكندرى وجود دارد كه مقدار اندكى از اطلاعات ژنتيكى را در خود دارد و به جنين منتقل مى‌سازد.

2. گزينش يك سلول جسمى ـ مثلا سلول پوستى ـ و بيرون كشيدن هسته آن و هدايت آن به درون تخمك فاقد هسته به منظور بازسازى آن.

تخمك بازسازى شده با تخمكهاى طبيعى از دو جهت متفاوت است: نخست آنكه فاقد كروموزومهاى اصلى خويش است و دوم آنكه همه كروموزومهاى لازم [ 46 كروموزوم [از سلولِ دهنده گرفته شده است.

3.تحريك تخمك بازسازى شده به كمك داروهاى شيميايى يا جريان الكتريكى. اين عمل، تخمك را فعال و به تقسيم سلولى وادار مى‌سازد و در نتيجه بدون آنكه لقاح جنسى صورت گيرد، تخمك به فعاليت و تكثير ادامه مى‌دهد.

4. با رسيدن تخمك به مرحله چند سلولى، به رحم مناسب منتقل گشته و در آنجا مراحل جنينى را مى‌گذراند و پس از گذشت زمان لازم، نوزادى متولد مى‌شود كه ـ جز در مورد تأثيرات «دى. ان. اى» موجود در ميتوكندرى تخمك ـ شباهت نسبتاً كاملى به كسى دارد كه هسته سلولى جسمى از او گرفته شده بود و جنسيت او نيز تابع همان شخص است. عنوان ياد شده در مسائل مستحدثه مطرح شده و برخى صاحب نظران نيز در اين موضوع مقاله نوشته و مسئله را از بعد شرعى و نيز پيامدهاى اخلاقى، حقوقى و اجتماعى آن بررسى كرده‌اند.(2)

• (2)فقه (كاوشى نو در فقه اسلامى)، شماره 44/ 6 ـ 7