از موانع ارث، قاتل بودن وارث است. در ثبوت اين حكم نسبت به قتل عمد شكى نيست؛ ليكن جريان آن نسبت به قتل شبه عمد اختلافى است. چنان كه بنابر قول به جريان، در اينكه قاتل از تمامى تركه مقتول، حتى ديه، ارث مى‌برد يا اينكه از ديه ارث نمى‌برد، اختلاف است. اكثر فقها قول دوم را اختيار كرده‌اند.(2)

شبهه

شُبهه: مردد بودن چيزى بين دو يا چند چيز.

شبهه عبارت است از اينكه يكى از دو يا چند چيز به جهت وجود شباهتهايى ميان آنها، از ديگرى تميز و تشخيص داده نشود؛ خواه شباهت معنوى باشد، مانند مشتبه شدن تكليف ميان وجوب و حرمت، يا حسّى، مانند مردد شدن آبى نجس بين چند ظرف.

تفاوت شبهه با شك آن است كه شك حالتى نفسانى است كه منشأ آن جهل به چيزى است؛ ليكن شبهه عبارت است از مشتبه شدن چند چيز به يكديگر و شك از اسباب اشتباه به شمار مى‌رود. از شبهه و اقسام و احكام آن در اصول فقه در بحث حالات مكلّف ـ كه شك يكى از آنها است ـ تحت عنوان شك، به تفصيل سخن گفته‌اند.

حالات مكلّف:براى مكلّف هنگام توجه به حكم شرعى واقعه‌اى، يكى از حالات زير پديد مى‌آيد؛ يقين به حكم، ظن به حكم و شك نسبت به آن. شكى در حجيّت يقين، به معناى عمل به مقتضاى آن نيست؛ ليكن حجيّت ظن متوقف بر وجود دليلى قطعى بر اعتماد به آن در به دست آوردن حكم شرعى است. اما شك، از آنجا كه در آن هيچ گونه كشفى از واقع وجود ندارد، حجيّت آن معقول نيست؛ از اين رو، چنانچه در مورد شك حكم شرعى‌اى وارد شود ـ مانند اينكه گفته شود: حكم واقعه مشكوك چنين است ـ حكم ظاهرى خواهد بود نه واقعى(1)( -->شك).

اقسام شبهه:در موارد شبهه، شك يا در تكليف؛ يعنى نوعى خاص از الزام است،

• (1)فرائد الأصول 2/ 9 ـ 10
• (2)جواهر الكلام 39/ 36 ـ 40 .