شاخ: برآمدگى سخت و نوك تيز و معمولاً دراز و انحنادار روى سر بعضى حيوانات.
از آن به مناسبت در باب طهارت و حج سخن گفتهاند.
طهارت :اعضاى بى جان حيوان تذكيه پذير(--> تذكيه)مانند شاخ با مردار شدن حيوان، نجس نمىشود.(1)
حج:از شرايط قربانى در حج آن است كه قسمت داخلى شاخ ـ كه سفيد است ـ بريده يا شكسته نباشد. شكسته يا بريده بودن لايه بيرونى آن ـ كه سخت و سياه است ـ اشكالى ندارد.(2)
آيا قربانى كردن حيوانى كه در اصل خلقت بى شاخ است، كفايت از قربانى حج مىكند؟ گروهى آن را كافى، اما مكروه دانستهاند؛ ليكن برخى، احتياط واجب را در ترك آن دانستهاند(3)( -->قربانى).
هرگاه محرم(-->احرام)هر دو شاخ آهو را بشكند، بنابر قول منسوب به مشهور، بايد نصف قيمت آن و اگر يكى را بشكند بايد يك چهارم قيمت آن را صدقه دهد. قول مقابل، وجوب پرداخت ارش (مابه التفاوت قيمت حيوان داراى شاخ سالم و شاخ شكسته) است.(4)
شاخص
شاخص: چوب يا چيزى مانند آن كه براى تعيين ظهر شرعى به صورت عمودى بر زمين نصب مىكنند.
از آن در باب صلات نام بردهاند.
از راههاى شناخت ظهر شرعى نصب شاخص بر زمين است. با نصب شاخص پس از طلوع خورشيد سايه آن به سمت مغرب خواهد بود. هر چه خورشيد بالاتر رود، سايه شاخص كوتاهتر مىگردد.