بلكه نيازمند دليلى خاص و قطعى بر موافقت شارع با بناى عقلا است.

2. سيره متشرعان كه مراد از آن، روش عملى گروهى از مردم از آن جهت كه مسلمان و يا شيعه دوازده امامى‌اند، مى‌باشد. اين نوع سيره در حقيقت نوعى اجماع، بلكه معتبرترين نوع آن است؛ چه اينكه اجماع عملىِ همه مسلمانان، اعم از علما و غير آنان است؛ درحالى كه اجماع قولى تنها اجماع علما مى‌باشد. در كلمات فقها از اين نوع سيره به اجماع فعلى نيز تعبير شده است.

حجيّت سيره متشرعه:سيره متشرعه اگر در زمان معصومان عليهم السّلام نيز جريان داشته باشد و آن حضرات بدان عمل نموده و يا آن را تقرير(--> تقرير)و تأييد كرده باشند، حجت است؛ اما سيره‌اى كه علم به جريان آن در زمان ائمّه عليهم السّلام وجود ندارد و يا علم به جريان آن پس از دوران آنان وجود دارد، حجت نيست.

گستره دلالت سيره:سيره؛ خواه مفاد آن انجام دادن فعلى و يا ترك آن باشد، صرفاً بر مشروعيت اصل فعل يا ترك دلالت دارد، نه وجوب، استحباب، حرمت و يا كراهت آن. البته لازمه مشروع بودن بعضى امور، وجوب عمل به آنها است، مانند برخى امارات، از قبيل خبر واحد و ظواهر كلمات؛ زيرا عمل به اماره مشروع نخواهد بود مگر آنكه شارع براى رساندن احكام خود به مكلفان، آن را حجّت قرار داده باشد و تمسك به حجت شرعى و عمل به آن واجب است؛ زيرا دستيابى به احكام و فرا گرفتن آن بر مكلفان واجب مى‌باشد.(1)

سيره ارتكازى --> ارتكاز

سيره عملى --> سيره

سيره نبوى

سيره نبوى: شيوه و روش عملى رسول خدا صلّى اللّه‌ عليه و آله.

مراد از سيره نبوى، سبك و رفتار پيامبر اعظم صلّى اللّه‌ عليه و آله در ابعاد

• (1)ذكرى الشيعة 4/ 140 ؛ جواهر الكلام 31/ 179 ؛ أصول الفقه 2/151ـ 158؛ الأصول العامة/197ـ 200.