responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ فقه فارسي نویسنده : موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي    جلد : 4  صفحه : 573

سيره

سيره: سيرت و روش عملى.

سيره عبارت است از تداوم و استمرار سيرت و روش عملى مردم يا جمعى از آنان بر انجام دادن يا ترك كارى. از سيره در اصول فقه به عنوان يكى از راههاى دستيابى به احكام شرع سخن گفته‌اند، چنان كه در فقه نيز بر احكام گوناگون در بابهايى بدان استناد و استدلال كرده‌اند.

اقسام:سيره به لحاظ بناى عملى بودن آن براى همه و يا جمعى از مردم، دو نوع است:

1. سيره عقلا كه از آن به بناى عقلا نيز تعبير مى‌شود و منظور از آن، روش عملى عقلاى هر مليّت و مذهبى است.

سيره عقلا به تنهايى حجّت و دليل حكم شرعى نيست، مگر در صورت تأييد و موافقت شارع مقدس با مفاد آن.

احراز تأييد و موافقت شارع بستگى به نوع بناى عقلا دارد. گاه بناى عقلا به گونه‌اى است كه انتظار همسويى شارع با آنان مى‌رود؛ زيرا از ناحيه شرع مانعى بر سر راه سيره وجود ندارد. در اين صورت اگر ثابت شود شارع از عمل به سيره عقلا منع كرده، بديهى است كه سيره حجيت نخواهد داشت. در مقابل، عدم ثبوت چنين منعى از ناحيه شارع، بيانگر اين است كه شارع نيز به عنوان يكى از عقلا، بلكه رئيس و رهبر آنان، موافق با مفاد سيره است، مانند بناى عقلا بر عمل به خبر ثقه و ظواهر كلمات.

اما اگر بناى عقلا به گونه‌اى است كه به دليل وجود مانع، انتظار نمى‌رود شارع با روش آنان موافق باشد. در اين صورت، اگر قلمرو بناى عقلا امور شرعى را نيز دربرگيرد، مانند استصحاب(-->استصحاب)، عدم ثبوت منع از ناحيه شارع در كشف از امضا و تأييد وى نسبت به مفاد سيره كفايت مى‌كند؛ ليكن اگر جريان بناى عقلا در حوزه شرع قطعى نباشد، صرف عدم ورود منع از ناحيه شارع، دليل موافقت وى با بناى عقلا نخواهد بود؛

نام کتاب : فرهنگ فقه فارسي نویسنده : موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي    جلد : 4  صفحه : 573
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست