از احكام مرتبط با آن در بابهايى نظير حج، جهاد، تجارت، طلاق، صيد و ذباحه و قضاء سخن گفتهاند.
احكام شريعت مقدس مبتنى بر سهولت است؛ چه در مقام جعل و تشريع و چه در مرحله پيدايى عوارض و حالاتى همچون بيمارى و ناتوانى براى مكلّف كه موجب حرجى شدن حكم و به مشقت افتادن مكلّف مىگردد. در آيات و روايات متعددى بر آسان بودن دين و نفى حرج و سختى از آن تصريح شده است، از جمله در قرآن كريم آمده است:{هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَ مَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ}؛(1)او شما را برگزيد و بر شما در دينتان مشقت و سختى قرار نداده است». در روايتى از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل شده است كه فرمود: «من بر آيين معتدل و آسان برانگيخته شدهام».(2)
از جمله قواعد مهم فقهى قاعده «عسر و حرج» است كه مفاد آن برداشته شدن هر گونه حكم حرجى غير قابل تحمل براى مكلف است(--> قاعده عسر و حرج). اينك مهمترين احكام مرتبط با عنوان ياد شده در ابواب مختلف فقهى.
حج:كسى كه به اندازه هزينه حج مالى قرض كرده است، باداشتن توانايى اداى به موقع دين خود به آسانى و بدون مشقت بنابر قول جمعى، مستطيع(--> استطاعت)و حج بر او واجب مىگردد.(3)
جهاد:در دفاع از جان، مال و يا آبرو در برابر مهاجم، ابتدا بايد راه آسانتر