تفاوت آن با نسيان آن است كه در سهو ـ چنان كه گذشت ـ صورت علمى شى‌ء تنها از قوه ذاكره محو مى‌شود، نه از خزانه حافظه؛ اما در نسيان، صورت علمى شى‌ء از خزانه حافظه نيز محو مى‌شود و تنها با يادگيرى مجدد و يا مراجعه، در ذهن حاضر مى‌شود و نه با تذكر اجمالى و تأمل. در حقيقت، سهو حالت متوسط ميان تذكر و نسيان است.(2)البته در فقه، وقتى از سهو سخن گفته مى‌شود، نسيان را هم دربر مى‌گيرد، چه آنكه كاربرد سهو، معمولا در برابر عمد است؛ يعنى جايى كه فرد متذكر است و با توجه و تذكر عملى را انجام مى‌دهد يا ترك مى‌كند؛ بر خلاف سهو كه منشأ فعل يا ترك عمل، غفلت يا فراموشى است.

تفاوت سهو با شك نيز روشن است. شك عبارت است از تساوى دو طرف احتمال. منشأ تردد و تساوى احتمال مى‌تواند سهو و نسيان باشد. بنابر اين، سهو از اسباب شك است؛ بدين جهت ـ از باب ناميدن مسبّب به اسم سبب ـ سهو بر شك نيز اطلاق شده است؛(3)به عنوان مثال، مراد از سهو در اين سخن: «با غلبه ظن، حكمى براى سهو نيست» شك است؛(4)چنان كه مراد از آن در اين جمله: «در صورت كثرت سهو حكمى براى آن نيست» يا شك است و يا اعم از سهو و شك.(5)از احكام عنوان ياد شده در باب صلات سخن گفته‌اند.

اخلال به واجبات از روى سهو:اخلال به واجبات ركنى نماز، همچون نيّت، تكبيرة الإحرام و ركوع، از روى عمد يا سهو موجب بطلان نماز است. اخلال به واجبات غير ركنى از روى سهو در برخى موارد، خدشه‌اى در صحت نماز وارد نمى‌كند(--> خلل در نماز)و نماز بدون تدارك آن صحيح است و در برخى موارد، صحّت نماز منوط به تدارك آن واجب و يا تدارك توأم با سجده سهو(--> سجده سهو)است.(6)

چنان كه بر شك در نماز كه از آن به سهو نيز تعبير شده و نيز بر سهو در ديگر اعمال عبادى، همچون روزه و حج احكامى مترتب است كه در عناوين مربوط مطرح خواهد شد.

• (2)908 ؛ الحدائق الناضرة 9/ 104
• (3)مستند العروة (الصلاة) 7/ 49
• (4)إرشاد الأذهان 1/ 268
• (5)الروضة البهية 1/ 721 ـ 722 ؛ جواهر الكلام 12 / 416 ـ 418
• (6)شرائع الإسلام 1/ 87 ـ 88 ؛ قواعد الأحكام 1/ 302