سفر شرعى

سفر شرعى: سفرى كه موجب قصر نماز مى‌گردد(1)(--> سفر).

سفر عرفى

سفر عرفى: مسافر تلقى شدن از نظر عرف.

سفر عرفى در مقابل سفر شرعى عبارت است از صدق عنوان سفر از نگاه عرف، هرچند از ديدگاه شرع، سفر به شمار نيايد و احكام سفر از قصر نماز و افطار روزه بر آن مترتب نگردد، مانند مسافرى كه در غير وطن خود ده روز قصد اقامت كرده است. چنين فردى از ديدگاه عرف مسافر محسوب مى‌شود؛ ليكن از منظر شرع، با قصد ده روز از حكم مسافر خارج مى‌شود و عنوان حاضر بر او صدق مى‌كند و در نتيجه نمازش تمام و روزه‌اش صحيح خواهد بود.(1)از اين عنوان به مناسبت در بابهايى چون زكات، خمس و مضاربه سخن گفته‌اند.

از مستحقان زكات و خمس «ابن سبيل» است كه مسافر در راه مانده را گويند. در اينكه مراد از مسافر در ابن سبيل، مسافر عرفى است(2)يا مسافر شرعى(3)اختلاف است. بنابر قول دوم، به مسافرى كه در جايى قصد اقامت ده روزه كرده، از سهم ابن سبيل داده نمى‌شود

• (1)الحدائق الناضرة 21/ 211 و 435 ؛ مبانى العروة (المضاربة)/ 71
• (1)مسالك الأفهام 1/ 241 ؛ الحدائق الناضرة 21/ 211 .
• (2)مستند الشيعة 9/ 294 ؛ مستمسك العروة 9/ 268 ـ269 ؛ موسوعة الخوئى 24/ 117 ـ 118
• (3)المبسوط 1/ 257 ؛ تذكرة الفقهاء 5/ 355