مؤمنان مى‌گردد؛ از اين رو، در قرآن كريم در بسيارى از آيات در كنار «رحيم» به كار رفته است. از احكام آن به مناسبت در باب صلات و حدود سخن گفته‌اند.

صلات:به قول منسوب به مشهور، در نماز باران(--> نماز باران)جدا كردن كودكان از مادرانشان، براى جلب رأفت و رحمت خداوند متعال، مستحب است.(5)

حدود:در قرآن كريم، خداوند متعال در مقام اجراى حدّ زنا كار، از اِعمال رأفت و دل سوزى در دين خدا نهى كرده است؛(6)از اين رو، در حدود، شفاعت پذيرفته نمى‌شود.(7)و به قول مشهور، تازيانه بايد با شدت زده شود.(8)

(--> رحمت)

رأى

رأى: نظريّه شخصى برآمده از تلاش ذهن و فكر/ انديشه و تدبير/ حكم صادر از قاضى( -->قضاوت).

رأى به معناى اول در باب اجتهاد و تقليد و قضاء به كار رفته است.

خداوند متعال در قرآن كريم راه آگاهى از دين و دريافت احكام الهى را وحى مى‌داند(1)كه از طريق پيامبران به مردم ابلاغ مى‌گردد. بنابر اين، اعمال نظر در دين، يعنى اظهار نظر شخصى در اصول و فروع دين، بدون استناد به منابع معتبر شرعى، همچون كتاب و سنّت، حرام است. چنان كه در روايات فراوانى از رأى و حكم بر اساس قياس(--> قياس)و استحسان(-->استحسان)نهى شده است(2)(-->اجتهاد).

تفسير قرآن به رأى؛ يعنى بيان مراد خداوند بدون استناد به دلايل، شواهد و موازين معتبر شرعى، جايز نيست و در روايات از آن نهى شده است.(3)

از رأى به معناى دوم در باب جهاد و حج سخن گفته‌اند.

در جنگ، كشتن پير مردان ناتوان از جنگ جايز نيست، مگر آنكه صاحب رأى (نظر و انديشه) باشند كه از فكر آنان در پيشبرد جنگ عليه مسلمانان استفاده شود كه در اين صورت كشته مى‌شوند.(4)

• (1)نساء/ 105 ؛ مائدة/ 48
• (2)وسائل الشيعة 27/ 35 ـ 62
• (3)زبدة البيان/ 21 ؛ بحار الأنوار 89/ 107 ؛ الميزان 3/ 75
• (4)جواهر الكلام 21/ 75
• (5)جواهر الكلام 12 / 144
• (6)
• (7)جواهر الكلام 41/ 395
• (8)المهذب البارع 5/ 41 ؛ ايضاح الفوائد 4/ 482 .