غصب سخن گفته‌اند.

ساخت و ساز بنا جز در صورت نياز مكروه است؛(1)چنان كه مستحب است در ساخت و ساز به مقدار نياز بسنده كنند.(2)در حديثى از رسول خدا صلّى اللّه‌ عليه و آله آمده است: «كسى كه افزون بر نياز و به قصد فخر فروشى بر همسايگان و مباهات كردن بر برادران دينى بنايى بسازد، خداوند آن بنا را در روز قيامت به صورت آتشى شعله ور بر او بار مى‌كند و بر گردنش مى‌اندازد و او را به آتش مى‌افكند، مگر آنكه توبه كند».(3)

ساختن بنا بر روى قبر مكروه است، مگر قبور پيامبران، امامان و عالمان دينى كه ساختن بنا روى قبر آنان مصداق تعظيم شعائر الهى( -->شعائر)است.(4)

ساختن مسجد هر چند كوچك مستحب و داراى ثواب فراوان است. به حسب آنچه در روايات آمده هركس مسجدى ـ هرچند كوچك ـ بسازد، خداوند براى او خانه‌اى در بهشت مى‌سازد(5)(--> مسجد).

ازجمله مصارف زكات، ساختن بناهاى داراى مصلحت عمومى همچون مسجد، مدرسه، بيمارستان وپل است(6)(--> زكات).

بنابر قول مشهور، بلندتر ساختن بنابر كعبه براى اهالى مكه مكروه است.(7)ظاهر كلام برخى قدما حرمت آن است.(8)

ذمّيان(--> اهل ذمّه)نمى‌توانند در قلمرو حكومت اسلامى، معبد، همچون كنيسه احداث كنند؛ چنان كه حق ندارند خانه‌هاى خود را بلندتر از خانه‌هاى همسايگان مسلمان خود بسازند؛ هرچند ابقاى پرستشگاه و خانه‌هاى موجود قبل از عقد ذمّه و نيز مرمت و تعمير آنها جايز است؛ چنان كه خريدن خانه بلندتر، از مسلمان براى ايشان جايز مى‌باشد.(9)

چنانچه كسى در زمين غصبى بنايى احداث كند، مالكيت او بر مصالح ساختمانى اى كه از خود او مى‌باشد، محفوظ است و مالك زمين تنها مى‌تواند او را ملزم به تخريب ساختمان نمايد و در صورت آسيب ديدن زمين بر اثر تخريب بنا، غاصب ضامن ارش( -->ارش)آن خواهد بود.(10)

(--> ساختمان)

• (1)وسائل الشيعة 5/ 315
• (10)تحرير الوسيلة 2/ 186 ـ 187 .
• (2)337
• (3)338
• (4)الحدائق الناضرة 4/ 130 ـ 132 ؛ جواهر الكلام 4/ 340 ـ 341
• (5)وسائل الشيعة 5/ 203 ؛ جواهر الكلام 14/ 73 ـ 74
• (6)توضيح المسائل مراجع 2/ 140 ـ 141 م 1925
• (7)جواهر الكلام 20/ 50 ـ 51
• (8)المهذب 1/ 273
• (9)جواهر الكلام 21/ 280 ـ 285