زهار

زهار: رستنگاه موهاى اطراف آلت تناسلى.

به آن قسمت از سطح بدن كه جلو لگن قرار دارد و موهاى اطراف آلت تناسلى روى آن مى‌رويد، زهار گويند و از آن در بابهاى طهارت، حج، جهاد، تجارت، حجر و ديات سخن رفته است.

طهارت:بنابر قول مشهور، زهار جزو عورت(--> عورت)به شمار نمى‌رود؛ از اين رو، پوشاندن آن واجب نيست؛ هرچند مستحب است.(1)

زدودن موهاى زهار،(2)بويژه قبل از احرام(3)(--> احرام)مستحب است و افضل، زدودن با نوره است؛(4)و ترك ازاله آن مكروه مى‌باشد.(5)

در حرمت يا كراهت ازاله موهاى بدن ميّت از جمله زهار اختلاف است.(6)

حج:ازاله موهاى بدن از جمله زهار بر محرم، حرام و موجب ثبوت كفّاره است.(7)كفّاره آن به گفته برخى قدما(8)ـ كه از ديدگاه برخى ديگر مطابق احتياط است(9)ـ يك گوسفند مى‌باشد؛ ليكن بعضى گفته‌اند: كفّاره آن قربانى كردن يك گوسفند يا اطعام شش فقير؛ هر يك دو مدّ(--> مدّ)و يا سه روز روزه است؛ هرچند قربانى كردن يك گوسفند مطابق احتياط است.(10)

جهاد و حجر :از نشانه هاى بلوغ(--> بلوغ)هر يك از پسر و دختر، روييدن موهاى درشت بر زهار ايشان است.(11)

اگر نيروى بالغى از دشمن در حال نبرد اسير گردد، كشته مى‌شود و در فرض عدم تشخيص بلوغ، از راه مشاهده روييدن موى بر زهار، بلوغ يا عدم بلوغ وى به دست مى‌آيد.(12)

تجارت:نروييدن موى زهار از عيوب محسوب مى‌شود؛ از اين رو، اگر كنيزى خريدارى شود و سپس معلوم گردد موهاى زهارش نمى‌رويد، خريدار حق خيار دارد و مى‌تواند معامله را برهم زند.(13)

ديات:از بين بردن موهاى زهار كسى از روى جنايت، موجب ثبوت ارش(--> ارش)بر عهده جانى است.(14)بريدن آن نيز حكم از بين بردن موهاى آن را دارد.(15)

• (1)مستمسك العروة 2/ 187 و 190
• (10)مهذب الأحكام 13/ 351 ـ 354
• (11)جواهر الكلام 26/ 5
• (12)21/ 121
• (13)تحرير الأحكام 2/ 367 ؛ جواهر الكلام 23/ 258
• (14)المهذب البارع 5/ 306
• (15)شرائع الإسلام 4/ 1037 ؛ جواهر الكلام 43/ 275
• (2)الجامع للشرائع/ 29
• (3)العروة الوثقى 4/ 652
• (4)تحرير الأحكام 1/ 71
• (5)معالم الدين (قسم الفقه) 2/ 918
• (6)العروة الوثقى 2/ 61 ؛ مدارك العروة 6 / 472 ـ 482
• (7)جواهر الكلام 20 / 406
• (8)الكافى فى الفقه / 204 ؛ غنية النزوع / 168
• (9)جواهر الكلام 20/ 409 ـ 410