زوجه --> زوجيت

زوجيّت

زوجيّت: پيوند برآمده از عقد نكاح.

زوجيّت عبارت است از علقه و رابطه همسرى ميان زن و شوهر كه برآيند عقد نكاح؛ اعم از دائم و موقت است. از احكام آن به تفصيل در باب نكاح و به مناسبت در ديگر بابها همچون طهارت، صوم، حج، تجارت، هبه، طلاق، يمين، نذر، ارث و قضاء سخن گفته‌اند.

احكام و آثار:زوجيّت داراى احكام و آثار بسيارى است كه مهم‌ترين آنها عبارت است از:

1. حق استمتاع:با عقد ازدواج، مرد حق استمتاع و بهره ورى جنسى از همسر خود پيدا مى‌كند و مى‌تواند از او هر گونه لذت جنسى ـ اعم از نگاه كردن، لمس، آميزش و غير آن ـ ببرد؛ از اين رو، بر زن روا نيست بدون اجازه شوهر، خود را به كارهايى مشغول سازد كه منافات با اين حق داشته باشد(1)و بر او واجب است از آنچه كه موجب تنفر شوهر از وى مى‌گردد، از قبيل خوردن سير و پياز و آلودگى بدن يا لباس به كثافتها پرهيز نمايد(2)(--> استمتاع).

2. تمكين:بر زن واجب است نسبت به استمتاعات جنسى از شوهر خود تمكين كند و خويش را در اختيار او قرار دهد؛ مگر آنكه مانعى عقلى يا شرعى وجود داشته باشد. در صورتى كه بدون عذر از تمكين سر باز زند، ناشزه به شمار رفته(--> نشوز)و نفقه‌اش بر شوهر واجب نخواهد بود(3)(--> تمكين).

3.نفقه:با عقد ازدواج دائم و تمكين زوجه از زوج، نفقه زوجه در زمينه خوراك، پوشاك، مسكن و ديگر نيازمنديهاى زندگى بر زوج واجب مى‌شود(4)(--> نفقه).

4. حق قَسْم و مجامعت:به قول مشهور در عقد دائم، زوجه از هر چهار شب، يك شب حق همخوابى با شوهرش را دارد. چنان كه در هر چهار ماه يك بار حق آميزش دارد.(5)ثبوت حق دوم در ازدواج موقت اختلافى است.(6)

• (1)جواهرالكلام 31/183
• (2)148
• (3)148
• (4)303 و 148
• (5)150 و 156
• (6)29/ 115 ـ 117