زنگى منسوب به زنگبار، جزيرهاى در اقيانوس هند، نزديك سواحل آفريقا است كه ساكنان آن سياه پوستند. به مجاز به سياه پوست نيز زنگى گويند.(1)از آن به مناسبت در باب نكاح نام بردهاند.
زوال: متمايل شدن آفتاب از وسط آسمان به سمت مغرب/ برطرف شدن و از بين رفتن چيزى.
از احكام مرتبط با زوال به معناى نخست در بابهايى نظير طهارت، صلات، صوم، حج، جهاد، نكاح و صيد و ذباحه سخن گفتهاند.
راه شناخت زوال:شاخصى همچون چوب به صورت عمودى بر زمين نصب مىشود. با طلوع خورشيد از مشرق، شاهد سايهاى دراز به سمت مغرب براى شاخص هستيم. هرچه خورشيد بالاتر رود، سايه شاخص كوتاهتر مىگردد، تا آنكه خورشيد در وسط آسمان قرار گيرد؛ يعنى به دايره فرضى نصف النهار(--> دايره نصف النهار)برسد. در اين صورت، چنانچه آفتاب عمودى بر شاخص بتابد، سايه آن از بين مىرود؛ اما اگر مقدارى متمايل بتابد، سايهاى كوتاه در ناحيه شمال يا جنوب باقى مىماند.
پس از متمايل شدن آفتاب از دايره نصف النهار به سمت غرب، سايه زوال يافته شاخص در سمت شرق پديد مىآيد يا اگر چيزى از آن مانده بود، در سمت مشرق افزايش مىيابد. بنابر اين، زوال خورشيد با پيدايى يا فزونى سايه شاخص در ناحيه مشرق شناخته مىشود.
براى شناخت زوال راههاى ديگرى نيز ديگرى نيز ذكر شده است. يكى از آنها استفاده از دايره هندى(--> دايره هندى)است.(1)
احكام:اهمّ احكام مرتبط با زوال در بابهاى ذيل بيان شده است:
(1)منتهى المطلب 4/ 41 ـ 43 ؛ مفاتيح الشرائع 1/ 94 ؛ العروة الوثقى 2/ 251 ـ 252 ؛ مستمسك العروة 5/ 65 ـ 70