قتل يك زنبور و يك مدّ از آن در قتل زنبورهاى بسيار؛(11)يك كف طعام در كشتن يك زنبور و يك صاع(--> صاع)در قتل چندين زنبور و يك گوسفند در صورت قتل زنبورهاى بسيار.(12)

خريد و فروش زنبور عسل در صورت مشاهده و امكان تحويل آن به خريدار ـ مثل آنكه در كندو باشد و امكان فرار نداشته باشد ـ جايز است؛(13)ليكن جواز داد و ستد غير زنبور عسل، از آن جهت كه از مسوخ مى‌باشد، اختلافى است.(14)

نفقه حيوانات، از جمله زنبور عسل بر صاحب آنها واجب است.(15)برخى، گذاشتن مقدارى عسل در كندو براى تغذيه زنبورها را مستحب دانسته‌اند.(16)

صيد ملكه زنبور عسلِ بدون مالك، صيد همه زنبورهايى به شمار مى‌رود كه تابع ملكه‌اند.(17)

زنبيل

زنبيل: سبد بافته شده از نى يا برگ خرما.

عنوان ياد شده به مناسبت در برخى بابها همچون ديات آمده است.

در اينكه كشتن سگ نگهبان خانه و مانند آن ديه دارد يا نه، مسئله اختلافى است. برخى قدما بر اساس روايتى(1)ديه آن را يك زنبيل خاك دانسته‌اند كه پرداخت آن بر قاتل و قبول آن بر صاحب سگ واجب است؛(2)ليكن برخى گفته‌اند: يك زنبيل خاك كنايه از بى ارزش بودن سگ و ديه نداشتن كشتن آن است.(3)

(--> سگ)

• (1)من لايحضره الفقيه 4/ 170
• (11)المراسم العلوية/ 122
• (12)الكافى فى الفقه/ 206
• (13)تحرير الأحكام 2/ 264 ؛ جواهر الكلام 22/ 37 ؛ تحرير الوسيلة 1/ 495
• (14)مختلف الشيعة 5/ 9 ـ 10
• (15)قواعد الأحكام 3/ 118 ؛ جواهر الكلام 31/ 394
• (16)الحدائق الناضرة 25/ 143 ؛ الأنوار اللوامع 11/ 240
• (17)وسيلة النجاة/ 603 ؛ مهذب الأحكام 23/ 42 ؛ كلمة التقوى 6/ 302 .
• (2)فتاوى ابن الجنيد/ 365 ؛ المقنع/ 534
• (3)جواهر الكلام 43/ 397 ؛ جامع المدارك 6/ 289 .