از احكام زن به معناى نخست در بسيارى از ابواب، نظير طهارت، صلات، صوم، حج، جهاد، تجارت، حجر، كفّارات، ارث، شهادات، حدود، قصاص و ديات سخن گفتهاند. برخى نيز درباره احكام زنان كتابى مستقل نوشتهاند، از جمله «احكام النساء» نوشته شيخ مفيد رحمه اللّه. چنان كه بعضى عناوين فقهى، همچون حيض(--> حيض)، نفاس( -->نفاس)، استحاضه(--> استحاضه)و عدّه( -->عدّه)دربردارنده احكام خاص زنان مىباشند.
اشتراك زن و مرد در احكام:زن همچون مرد، مكلّف به تكاليفى است كه از جانب شارع مقدس تشريع شده است و در نوع تكاليف تشريع شده، مانند وجوب نماز، روزه، حج، خمس و زكات، و حرمت دروغ، تهمت، غيبت و زنا، تفاوتى ميان مرد و زن نيست، مگر در كيفيّت و خصوصيت برخى از آنها كه منشأ آن ويژگيهاى خاص هريك از زن و مرد به لحاظ جسمى و روحى و غير آن است.
قاعده اشتراك از قواعد فقهى است كه از جمله مفاد آن، اشتراك زن و مرد در تكاليف تشريعى است؛ بدين معنا كه هر تكليفى كه متوجه مرد است، متوجه زن نيز هست، مگر آنكه دليلى خاص بر استثنا وارد شده باشد(--> قاعده اشتراك).
احكام خاص:در ذيل به نمونههايى از احكام ويژه زنان كه در ابواب مختلف فقهى آمده اشاره مىكنيم.