و به قيمت مال التجاره تعلق مى‌گيرد نه به عين آن. از عنوان ياد شده در باب زكات سخن گفته‌اند.

زكات عين و تجارت با يكديگر جمع نمى‌شوند. بنابر اين، چنانچه مال التجاره يكى از نصابهاى زكات ـ مثلا چهل گوسفند ـ باشد و سال بر آن بگذرد، زكات تجارت ـ كه مستحب است و به قيمت آن تعلق مى‌گيرد ـ ساقط و تنها پرداخت زكات عين واجب است. بر اين قول ادعاى اجماع شده است؛(1)ليكن برخى گفته‌اند: بنابر قول به وجوب زكات در مال التجاره، اين حكم مشكل است.(2)از برخى نقل شده كه زكات عين و تجارت با هم جمع مى‌شوند؛ اولى به عنوان واجب و دومى به نيّت استحباب پرداخت مى‌گردد؛ ليكن گوينده چنين قولى ناشناخته است.(3)

( -->زكات)

زكات فطره

زكات فطره [= فطره]:زكات واجب در عيد فطر.

فطره در عنوان ياد شده يا به معناى خلقت؛ يعنى هيئت و صورت مخلوق است يا به معناى اسلام و يا به معناى افطار؛ مقابل روزه. به معناى نخست، مراد از زكات فطره زكات خلقت خواهد بود. به اين اعتبار به زكات فطره زكات بدن نيز گفته مى‌شود؛ زيرا موجب سلامت جسم از آفتها مى‌گردد. به معناى دوم، مراد از زكات فطره، زكات اسلام است. تناسب بين زكات فطره و اسلام از اين جهت است كه زكات از اركان و شعائر اسلام به شمار مى‌رود و در كاربرد سوم، معناى زكات فطره، زكات افطار از روزه خواهد بود.(1)از آن در باب زكات سخن گفته‌اند.

حكم تكليفى:زكات فطره از واجبات عبادى است؛ از اين رو، هنگام اداى آن قصد تقرب به خدا شرط صحت آن است.(2)

شرايط وجوب:

1. تكليف؛ بنابر اين، زكات فطره از غير مكلّف (نابالغ و ديوانه) ساقط است.(3)

• (1)مدارك الأحكام 5/ 307 ؛ كتاب الزكاة (شيخ انصارى) / 397
• (1)تحرير الأحكام 1/ 387 ؛ جواهر الكلام 15/ 279 ؛ مصباح الفقيه 13/ 452
• (2)العروة الوثقى 4 / 204
• (2)شرائع الإسلام 1/ 119
• (3)جواهر الكلام 15 / 484 ـ 485
• (3)جواهر الكلام 15/ 279 .