به طور ضمنى مى‌تواند انديشه يا احساس كسى را بيان كند يا مناسب حالت روحى يا وضعيت ظاهرى او باشد.(1)از احكام آن در پاسخ به استفتائات سخن گفته‌اند.

ذكر مصائب اهل بيت عليهم السّلام در قالب زبان حال، در صورتى كه شنوندگان يا بيشتر آنان بدانند كه آنچه گفته يا ارائه مى‌شود حكايت حال است نه آنچه رخ داده، جايز است. البته اگر زبان حال، زبان حال مصائبى باشد كه اتفاق نيفتاده يا با آنچه اتفاق افتاده و يا با صاحب مصيبت سنخيتى نداشته باشد، جايز نيست.(2)برخى گفته‌اند: در صورتى كه قصد زبان حال گو از آنچه مى‌گويد بيان حال باشد، هرچند همه يا بعض شنوندگان، به زبان حال بودن آن واقف نباشند، جايز است.(3)

زبرجد --> زمرّد

زبور --> كتاب آسمانى

زبّين

زِبّين: كسى كه به سبب ادرار يا مدفوع تحت فشار است.(1)

عنوان ياد شده در باب صلات به كار رفته است.

نماز گزاردن در حالتى كه فرد به سبب ادرار يا مدفوع تحت فشار مى‌باشد مكروه است.(2)در روايتى از رسول خدا صلّى اللّه‌ عليه و آله آمده است: خداوند نماز چنين فردى را نمى‌پذيرد.(3)

(--> حاقب)

زبيه

زُبْيَه : گودالى كه براى شير كنده مى‌شود( --> شير).

زجر --> انزجار

زخرف

زُخْرُف: طلا، زينت.

زخرف درلغت به معناى زينت و نيز

• (1)لسان العرب و مجمع البحرين ، واژه «زبن»
• (1)فرهنگ بزرگ سخن
• (2)جواهر الكلام 11/ 86 ـ 93
• (2)رسائل و مسائل 1/ 245 ـ 246 ؛ مجمع المسائل 1/ 266
• (3)وسائل الشيعة 7/ 252.
• (3)صراط النجاة 2/ 443 .