رياضت و تهذيب نفس با شيوه و روشى كه در آيات و روايات توصيه شده، افضل اعمال و برترين عبادت است كه از آن به جهاد اكبر تعبير شده است.
رياضت نفس با واداشتن آن بر حركت در صراط مستقيم؛ يعنى عمل به اوامر و اجتناب از نواهى شارع مقدس در انديشه، گفتار و رفتار و بازداشتن نفس از سركشى و عصيان در برابر اوامر و نواهى او تحقق مىيابد( -->تزكيه).
نتيجه رياضت، طهارت نفس از صفات ناپسندى همچون بخل، حسد، كبر، حرص بر دنيا، و آراسته شدن به صفات پسنديدهاى همچون جود، شجاعت، غيرت، طمأنينه، خضوع در برابر حق و فروتنى است.
رياضت نفس با شيوهاى غير مشروع، از قبيل آنچه صوفيان انجام مىدهند، بدعت و حرام است.(2)
رهبانيت از رياضتهايى است كه در اسلام از آن نهى شده است( -->رهبانيت).
ريبه
رِيبه: شك/ بيم وقوع در حرام.
ريبه در لغت به معناى تهمت، بدگمانى و شك آمده است؛ از اين رو، به افراد متهم و مشكوك اهل ريبه( -->اهل ريبه)گويند. برخى لغويان ريبه را به شك توأم با خوف معنا كرده و گفتهاند: حقيقت ريبه تزلزل و اضطراب قلب است.(1)
ريبه در كاربرد فقهى در مسئله نظر به نامحرم، به خوف وقوع در حرام، بيم فروافتادن در فتنه و به آنچه در ارتباط با نامحرم، هنگام نظر به او در ذهن خطور مىكند از ميل به بوسيدن، در آغوش گرفتن و مانند آن، تفسير شده است.(2)
از ريبه به معناى نخست در بابهاى طهارت، طلاق و قضاء سخن گفتهاند.
طهارت:به زنى كه از نظر سنى اقتضاى قاعدگى دارد ليكن خون نمىبيند «مسترابه» گويند. وجه آن، وجود ريبه (شك و ترديد) نسبت به وى در مسئله باردارى و غير آن است. مسترابه در مسئله طلاق و عدّه احكام خاصى دارد( -->مسترابه).