برخى ديگر، ريا در جزء واجب را موجب بطلان همان جزء دانسته و گفته‌اند: در صورت تدارك آن با اخلاص، به شرط عدم استلزام محذورى، مانند از بين رفتن موالات( -->موالات)عبادت صحيح است.(6)

ريا در مقدمات عبادت، مانند رفتن به مسجد جهت گزاردن نماز و يا پس از عبادت و يا در اعمال خارج از ماهيّت عبادت، مانند تحت الحنك انداختن در نماز( -->تحنيك)موجب بطلان عبادت نيست، مگر آنكه ريا ـ در صورت آخر ـ به ريا در نماز گزاردن با تحنّك برگردد، كه در اين صورت موجب بطلان آن مى‌شود.(7)

ريا در خصوصيات عمل ـ ونه اصل آن ـ مانند ريا در گزاردن نماز در مسجد يا اول وقت يا با جماعت نيز ـ بنابر قول برخى ـ موجب بطلان عبادت مى‌شود. برخى در بطلان عمل به آن اشكال كرده‌اند.(8)

رياست

رياست: رهبرى و سرورى.

رياست عبارت است از شرف، بزرگى و سرورى بر مردم. به بزرگ و سرور قوم يا ملّتى كه در امور خود به وى رجوع و از او اطاعت مى‌كنند »رئيس» گويند. از آن به مناسبت در باب صلات و جهاد نام برده‌اند.

اقسام:رياست يا دنيوى است؛ بدين معنا كه فردى با قهر و غلبه يا فريب دادن مردمى، آنان را به فرمانبردارى از خود وامى‌دارد، و يا الهى؛ بدين معنا كه در پرتو اعطاى ولايت از جانب خداوند متعال، بر مردم رياست پيدا مى‌كند. نوع دوم يا عام است كه همه امور دنيايى و دينى مردم را دربرمى‌گيرد، كه از آن به مقام امامت تعبير مى‌شود و خداوند متعال آن را به پيامبر اكرم صلّى اللّه‌ عليه و آله و امامان معصوم عليهم السّلام عطا كرده است،(1)و يا خاص كه قلمرو آن برخى امور، همچون قضاوت است.

حكم تكليفى:رياست اعطايى از سوى خداوند به خاصان و مقربان درگاه خويش، همچون انبيا و اوصيا عليهم السّلام

• (1)تذكرة الفقهاء 4/ 305 ؛ مشرق الشمسين/ 461
• (6)1/409 ـ 410
• (7)2/444 ـ 445
• (8)جواهر الكلام 9/ 188 ـ 189 ؛ العروة الوثقى 2/ 443 .