4. روزه مكروه:مراد از كراهت در عمل عبادى كم بودن ثواب آن يا مزاحم بودن با عملى افضل و ارجح از آن مى‌باشد، مانند روزه روز عاشورا؛ روز عرفه براى كسى كه بيم ضعف از دعا دارد؛ روزه مستحب مهمان بدون اذن ميزبان، بنابر قول برخى. بعضى آن را بدون اذن يا با نهى ميزبان، صحيح ندانسته‌اند؛ روزه فرزند بدون اذن پدر به قول برخى. بعضى در صورت عدم اذن يا نهى، آن را صحيح ندانسته‌اند؛ روزه مستحب براى كسى كه به طعامى دعوت شده و روزه استحبابى در سفر به قول جمعى، جز روزه سه روز در مدينه جهت برآمدن حاجت.(9)

اركان:اركان روزه عبارت است از نيّت، امساك از مفطرات و زمان.

1. نيّت:مراد از نيّت در روزه، روزه گرفتن به قصد تقرّب به خدا و امتثال امر او است. بنابر قول مشهور، بلكه به اجماع ادعا شده، در نيّت روزه ماه رمضان، تعيين (روزه ماه رمضان بودن) شرط نيست؛ بلكه نيّت روزه به قصد تقرّب به خدا كفايت مى‌كند؛(10)ليكن در روزه واجب غير معيّن، مانند روزه كفّاره( -->روزه كفّاره)و نذر مطلق، و نيز بنابر قول مشهور در روزه واجب معيّن، مانند نذر معيّن، تعيين در نيّت، شرط صحّت روزه است. بنابر اين، اگر به صرف قصد تقرّب اكتفا كند، روزه صحيح نخواهد بود.(11)

اقوال در روزه مستحب مختلف است. برخى، روزه مستحب معيّن همچون روزه ايّام البيض را به روزه ماه رمضان ملحق كرده و تعيين را شرط ندانسته‌اند. بعضى گفته‌اند: در روزه استحبابى داراى سبب خاص، مانند طلب باران، تعيين از جهت احراز خصوصيت و تحقق آن شرط است، نه آنكه شرط صحّت باشد، و در روزه استحبابى داراى زمان خاص، مانند ايّام البيض، وقوع روزه در آن زمان، تعيّن آن به شمار مى‌رود و نيازى به تعيين آن در نيّت نيست.(12)

پايان زمان نيّت در روزه واجب معيّن، بنابر قول مشهور، طلوع فجر صادق است؛ ليكن در صورت فراموشى يا جهل به ماه رمضان بودن، تا قبل از زوال، هر زمان يادش بيايد مى‌تواند نيّت كند؛

• (10)جواهر الكلام 16/ 185 ـ 186 ؛ العروة الوثقى 3/ 522 ـ 525 ؛ مستمسك العروة 8/ 200 ـ 201
• (11)جواهر الكلام 16/ 189 ـ 191
• (12)191 ؛ العروة الوثقى 3/ 523 ـ 524
• (9)660 ـ 661