به كسى كه نسبت به چيزى استيلا و سلطنت دارد ذواليد گويند.(1)
استيلا بر چيزى نشانه مالكيت آن است(2)( --> قاعده يد). چنان كه قول صاحب يد نسبت به طهارت و نجاست چيزى كه بر آن استيلا دارد؛ خواه به نحو مالكانه يا غير مالكانه، بنابر قول مشهور پذيرفته است(3)( --> قاعده حجيت قول ذى اليد).
ذهاب ثلثين
ذهاب ثُلثَين: از بين رفتن دو سوم چيزى.
استعمال رايج اين واژه در فقه، در باره بخار شدن دو سوم آب انگور با آتش و مانند آن است كه موجب پاك شدن آب انگور جوشيده مىشود( --> آب انگور).
ذيحجّه
ذيحجّه: دوازدهمين و آخرين ماه قمرى.
از احكام آن در بابهاى صلات، طهارت، حج و ديات سخن گفتهاند.
خواندن دو ركعت نماز به كيفيّت نماز غدير( --> نماز غدير)و نيز خواندن نماز حضرت فاطمه عليها السّلام( --> نماز فاطمه عليها السّلام)در اوّل ذيحجّه مستحب است.(1)خواندن دو ركعت نماز بين نماز مغرب و عشا در دهه نخست ماه ذيحجه، مستحب است. كيفيت آن بدين گونه است: در ركعت اوّل و دوم بعد از سوره حمد و توحيد،آيه 142 سوره اعراف{وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِينَ لَيْلَةً و أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قالَ مُوسىْ لِأَخِيه هارَونَ اخْلُفْنِى فِى قَوْمِى وَ أَصْلِحْ وِ لا تَتَبِعْ سَبِيلَ المُفْسِدِينَ}خوانده مىشود.(2)
ذيحجه از ماههاى حج است كه احرام بستن براى حج و نيز عمره تمتّع( --> حج تمتّع)تنها در اين ماهها صحيح است.(3)همچنين ذيحجّه از ماههاى حرام( --> ماههاى حرام)به شمار مىرود كه ديه قتل در آنها نسبت به غير ماههاى حرام
(1)فقه الشيعة6/161 ؛ شرح تبصرة المتعلمين(القضاء)/ 178