از ديگر شرايط ذابح قصد تذكيه است. بنابر اين، ذبيحه فرد مست، ديوانه يا كودك غير مميّز حلال نيست.(5)

آلت ذبح:آلت ذبح بايد از جنس آهن برنده، مانند كارد باشد؛ بنابر اين، ذبح با آلتى ديگر صحيح نيست، مگر در صورت دسترسى نداشتن به آن و بيم تلف شدن حيوان كه در اين صورت، ذبح با شى‌ء تيز ديگرى مانند سنگ، صحيح است(6)( --> آلات تذكيه).

كيفيّت:بنابر مشهور، ذبح با بريدن تمامى رگهاى چهارگانه (معروف به اوداج اربعه) يعنى مرى، حلقوم و دو شاه رگ گردن كه بنابر مشهور به حلقوم و بنابر قول برخى به مرى احاطه دارد، محقق مى‌شود و بريدن بعض رگها در صورت امكان بريدن همه آنها، كفايت نمى‌كند.(7)

شرايط ذبح:

1. روبه قبله بودن ذبيحه هنگام ذبح در صورت امكان.(8)در اينكه همه قسمت جلوى بدن، يعنى صورت، سينه، گلو و شكم حيوان بايد روبه قبله باشد يا روبه قبله بودن محلّ ذبح (گلو) كفايت مى‌كند، اختلاف است.(9)چنانچه از روى فراموشى يا جهل و يا ندانستن قبله، حيوان به طرف قبله ذبح نشود، اشكال ندارد.(10)روبه قبله بودن ذابح شرط نيست.(11)

2. بردن نام خدا توسط ذابح، هنگام ذبح، مانند گفتن «بسم اللّه‌»، «الحمد للّه‌» يا «سبحان اللّه‌». در كفايت گفتن «اللّه‌» به تنهايى اختلاف است.(12)

3. زنده بودن ذبيحه هنگام ذبح. در صورت مشتبه بودن حال حيوان بين مرگ و حيات، چنانچه پس از ذبح حركتى كه گوياى حيات باشد ـ مانند برهم زدن چشمها، دست و پا زدن يا تكان دادن دم ـ از آن سربزند يا از بدنش خون متعارف بيرون آيد و يا بنابر قولى، هر دو نشانه تحقق يابد، حكم به زنده بودن و حلّيت حيوان مى‌شود.(13)البته بسيارى از فقها استقرار حيات، به معناى قابليت زنده ماندن حيوان به مدّت يك روز يا بيشتر قبل از ذبح را شرط دانسته‌اند و برخى در حكم به حلّيت ذبيحه، تكان خوردن آن پس از ذبح يا بيرون آمدن خون متعارف يا تحقق هر دو نشانه را كافى دانسته‌اند.

• (10)جواهر الكلام 36/ 111 ـ 112
• (11)جواهر الكلام 36/ 111 ـ 112
• (12)مسالك الافهام 11/ 477 ـ 478 ؛ جواهر الكلام 36/ 113
• (13)جواهر الكلام 36/ 141 ـ 153 ؛ تحرير الوسيلة 2/ 149 ـ 150 ؛ مهذّب الاحكام 23/ 73 ـ 77
• (5)مسالك الافهام 11/ 466 ؛ جواهر الكلام 36/ 97 ؛ منهاج الصالحين (خويى) 2/ 335
• (6)جواهر الكلام 36/ 99 ـ 100
• (7)105
• (8)110 ـ 111
• (9)مسالك الافهام 11/ 476 ؛ مجمع الفائدة 11/ 114 ؛ كشف اللثام 9/ 228 ؛ مستند الشيعة 15/ 411